Πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 30 Ιουνίου, η 19η διαδικτυακή συνάντηση της σειράς που πραγματοποιεί ο Αρχιμανδρίτης π. Καλλίνικος Μαυρολέων, με γενικό τίτλο «Ορθόδοξη Κατήχηση», στο πλαίσιο των Εκπαιδευτικών Σεμιναρίων του προγράμματος «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…»
Ολοκληρώνουμε σήμερα, με τή Χάρη του Θεού, τα σεμιναριακά αυτά κατηχητικά μαθήματα, με την ανάλυση στα δυο τελευταία άρθρα του ΣτΠ, το 11ο και το 12ο, που λένε τα εξής:
«Προσδοκῶ ἀνάστασιν νεκρῶν καί ζωήν τοῦ μέλλλοντος αἰῶνος. Ἀμήν».
Σε δυο μεγάλες αλήθειες της πίστεώς μας αναφέρονται αυτά τα άρθρα, στην ανάσταση των νεκρών και τη ζωή του μέλλοντος αιώνος, την αιώνια ζωή και τη βασιλεία του Θεού.
Μια μεγάλη αλήθεια μας υπενθυμίζει το 11ο άρθρο, ότι δηλαδή η ζωή μας δεν κλείνεται στα 80 και 100 πονεμένα χρόνια της παρούσης ζωής, αλλά συνεχίζεται και πέρα από τον θάνατο, πέρα από τον τάφο! Δεν έχουμε εδώ μόνιμη πατρίδα και κατοικία! Αλλά με πόθο ζητούμε τη μέλλουσα, την αιώνια βασιλεία του Κυρίου και Θεού μας!
Μπορεί αυτή η ζωή να είναι γεμάτη κόπους και πόνους! Να είναι προσωρινή, σύντομη, γεμάτη ποικίλες δοκιμασίες! Έρχεται, όμως, ένα τέλος στον κόσμο αυτόν, θα έρθουν τα έσχατα… Και τι περιμένουμε για να πραγματοποιηθούν αυτά; Περιμένουμε το θάνατό μας και τη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου μας.
Ο άνθρωπος πεθαίνει, ευτυχώς!
Ο άνθρωπος έχασε με την παρακοή του την ευτυχισμένη ζωή, που ζούσε μέσα στον Παράδεισο! Κι απομακρύνθηκε από τον Θεό! Αυτός είναι ο πρώτος θάνατος! Ο πνευματικός θάνατος. Μετά ακολουθεί και ο δεύτερος. Ο χωρισμός της ψυχής από το σώμα. Ο βιολογικός θάνατος. Κι αυτός είναι η μεγάλη ευεργεσία του Θεού προς τον άνθρωπο! Γιατί δεν πεθαίνει ο άνθρωπος! Ο θάνατός του πεθαίνει! Η φθορά πεθαίνει, η αρρώστια πεθαίνει, η αμαρτία πεθαίνει! Η αμαρτία, αυτή που έφερε ως συνέπεια τον θάνατο,αυτή που ποτίζει με τόση καθημερινή πίκρα τη ζωή του, τώρα με τον θάνατο, διακόπτεται. Και ο σοφός Θεός, ως καλός Πατέρας, ως σπλαχνικός Πατέρας έρχεται κοντά στο παιδί Του και το φέρνει με τη σωματική ανάσταση στην αλλοτινή ομορφιά, και τον σώζει από την ταλαιπωρία της αμαρτίας και τα φοβερά αποτελέσματά της.
Θα αναστηθούν οι νεκροί;
Βέβαια. Το είπε ο ίδιος ο Κύριος : «Σας διαβεβαιώνω απόλυτα, ότι έρχεται ώρα, και ήδη είναι, όταν οι νεκροί θα ακούσουν τη φωνή τού Yιού τού Θεού, και εκείνοι που άκουσαν θα ζήσουν» (Ιωάν. 5,25).
Την ανάσταση των νεκρών μαρτυρούν και τα θαύματα που έκανε ο ίδιος ο Χριστός. Τρεις νεκρούς ανέστησε ο Χριστός: την κόρη του Ιαείρου, τον γιο της χήρας στη Ναΐν και τον Λάζαρο, τέσσερις ήδη ημέρες πεθαμένο. Η πιο μεγάλη απόδειξη είναι ότι ο ίδιος ο Χριστός αναστήθηκε, διακηρύσσοντας έτσι έμπρακτα ότι Εκείνος είναι «ἡ ἀνάστασις καί ἡ ζωή».
Τα νεκρά σώματα θα αναστηθούν!
Με λαχτάρα και πόθο περιμένουμε την ανάσταση των νεκρών. Των σωμάτων την ανάσταση εννοείται! Γιατί η ψυχή είναι αθάνατη και δεν πεθαίνει μαζί με το σώμα. Η ψυχή είναι ουσία πνευματική και δεν φθείρεται, ούτε πεθαίνει. Εξακολουθεί να ζει και μετά το θάνατο και τη φθορά του σώματος. Επομένως, στην ανάσταση των νεκρών, θα αναστηθούν τα νεκρά σώματα, που διαλύθηκαν στο χώμα, στο μνήμα.
Μας τα λέει τόσο ωραία ο Απόστολος Παύλος στην Α΄ προς Θεσσαλονικείς επιστολή: «Δεν θέλω, μάλιστα, να αγνοείτε, αδελφοί, για όσους έχουν κοιμηθεί, για να μη λυπάστε, όπως και οι υπόλοιποι, που δεν έχουν ελπίδα. Eπειδή, αν πιστεύουμε ότι ο Iησούς πέθανε και αναστήθηκε, έτσι και ο Θεός, αυτούς που κοιμήθηκαν με πίστη στον Iησού, θα τους φέρει μαζί του. Eπειδή, σας λέμε τούτο διαμέσου τού λόγου τού Kυρίου, ότι εμείς που ζούμε, όσοι απομένουμε στην παρουσία τού Kυρίου, δεν θα προλάβουμε αυτούς που κοιμήθηκαν· δεδομένου ότι, ο ίδιος ο Kύριος θα κατέβει από τον ουρανό με πρόσταγμα, με φωνή αρχαγγέλου, και με σάλπιγγα Θεού, και αυτοί που πέθαναν εν Xριστώ θα αναστηθούν πρώτα· έπειτα, εμείς που ζούμε, όσοι απομένουμε, θα αρπαχτούμε, ταυτόχρονα, μαζί τους, με σύννεφα, σε συνάντηση του Kυρίου στον αέρα· και έτσι, θα είμαστε πάντοτε μαζί με τον Kύριο. Λοιπόν, να παρηγορείτε ο ένας τον άλλον μ’ αυτά τα λόγια» (Α΄Θεσσαλ. 4, 13-18).
Και σε άλλο σημείο της Α΄προς Κορινθίους Επιστολής γράφει:
«Aλλά, τώρα, ο Xριστός αναστήθηκε από τους νεκρούς· έγινε η απαρχή αυτών που έχουν κοιμηθεί. Επειδή, βέβαια, διαμέσου ανθρώπου ήρθε ο θάνατος, έτσι και διαμέσου ανθρώπου η ανάσταση των νεκρών. Eπειδή, όπως όλοι πεθαίνουν λόγω συγγένειας με τον Aδάμ, έτσι και όλοι θα ζωοποιηθούν ερχόμενοι σε συγγένεια με τον Xριστό· κάθε ένας, όμως, σύμφωνα με τη δική του τάξη· ο Xριστός είναι η απαρχή, έπειτα όσοι είναι τού Xριστού, στην παρουσία του· ύστερα θα είναι το τέλος, όταν παραδώσει την βασιλεία στον Θεό και Πατέρα· όταν καταργήσει κάθε αρχή και κάθε εξουσία και δύναμη. Eπειδή, πρέπει να βασιλεύει, μέχρις ότου βάλει όλους τούς εχθρούς του κάτω από τα πόδια του· τελευταίος εχθρός καταργείται ο θάνατος. Eπειδή, «όλα τα υπέταξε κάτω από τα πόδια του»· και όταν πει ότι όλα είναι υποταγμένα, είναι φανερό ότι εξαιρείται αυτός που υπέταξε σ’ αυτόν τα πάντα. Kαι όταν τα πάντα υποταχθούν σ’ αυτόν, τότε και ο ίδιος ο Yιός θα υποταχθεί σ’ εκείνον ο οποίος υπέταξε σ’ αυτόν τα πάντα, ώστε να είναι ο Θεός τα πάντα, σε όλα» (Α΄Κορινθ. 15, 20-28).
Πώς θα είναι το ανθρώπινο σώμα μετά την Ανάσταση;
Μετά την ανάσταση θα έχουμε τα ίδια σώματα που είχαμε στη γη. Θα ξανα-στηθεί, θα αναστηθεί το σώμα μας, άφθαρτο τώρα. Και ενωμένο με την αθάνατη ψυχή, ως μια νέα άφθαρτη ψυχοσωματική ύπαρξη θα ζήσει στην αιωνιότητα! Θα είναι το ίδιο και όχι το ίδιο, σημειώνει ο ιερός Χρυσόστομος.
Αυτό το σώμα που υπομένει πειρασμούς και βάσανα, αυτό και θα αναστηθεί για να απολαύσει με την ψυχή τη δόξα της αιωνιότητας. Δεν είναι δίκαιο άλλο σώμα να πάσχει και άλλο να ανίσταται. Το αναστημένο σώμα δεν θα έχει φυσικές ανάγκες, ούτε και πάθη αδιάβλητα. Δεν θα τρώει, δεν θα πίνει, δεν θα κουράζεται, ούτε θα νιώθει την ανάγκη της ψυχαγωγίας και διαιωνίσεως του είδους.
Θα υπάρχει όμως και διαφορά. Το φθαρτό σώμα που θάφτηκε, θα ντυθεί αφθαρσία και αθανασία. Το σώμα που θάφτηκε σε κατάσταση ατιμίας και δυσωδίας, θα εγερθεί σε κατάσταση δόξης. Θάφτηκε σε κατάσταση ασθενείας, θα σηκωθεί γεμάτο δύναμη. Άλλωστε, αφού θα είναι διαφορετικό το νέο περιβάλλον και η νέα κατάσταση, στην οποία θα εισέλθουμε μετά την ανάσταση, είναι αναγκαίο και το αναστημένο σώμα να αρμόζει πλήρως προς το νέο περιβάλλον. Επομένως, το σώμα που θα αναστηθεί δεν θα είναι εκείνο που διψούσε και πεινούσε και ήταν υποταγμένο στη φθορά. Θα είναι το ίδιο με εκείνο που είχε συνδεθεί με την ψυχή, αλλά ταυτόχρονα και διαφορετικό, τέλειο, άφθαρτο, λυτρωμένο από τους πειρασμούς και τις αδυναμίες του φθαρτού, το οποίο διαλύθηκε.
Η ανάσταση του σώματός μας θα είναι συγχρόνως και ύψωση και μετάβαση, προς το καλύτερο, προς το τέλειο! Μας το απόκάλυψε το Πνεύμα του Θεού δια του Αποστόλου Παύλου, που μας είπε: «σπέρνεται χωρίς τιμή, ανασταίνεται με δόξα· σπέρνεται με ασθένεια, ανασταίνεται με δύναμη· σπέρνεται ως σώμα ζωικό, ανασταίνεται ως σώμα πνευματικό. Yπάρχει σώμα ζωικό, υπάρχει και σώμα πνευματικό» ( Α΄Κορινθ. 15,44).
Μπορεί να μας βοηθήσει να σχηματίσουμε μια ιδέα για το πώς θα είναι το αναστημένο σώμα μας, το σώμα του αναστημένου Χριστού. Πρώτα στη Μεταμόρφωσή Του φανέρωσε στους μαθητές σου, όσο μπορούσαν και άντεχαν, το δόξα των μελλόντων και αμυδρώς, πώς θα είναι το σώμα μετά την Ανάσταση. Στις εμφανίσεις Του για 40 ημέρες, παρουσιαζόταν με ένα σώμα που είχε εκλαμπρυνθεί και δεν το περιόριζε ο χρόνος και η παχύτητα της ύλης. Θα είναι ένα σώμα ένδοξο, που θα είναι ίδιο με εκείνο που κάθεται στα δεξιά του Θεού Πατέρα. Ίδιο προς εκείνο, που προσκυνούν οι άγγελοι. Προς εκείνο, που είναι πολύ υψηλότερα από τα αγγελικά τάγματα, παραπάνω από κάθε αρχή και εξουσία και δύναμη!
Ενώ, όμως, τα σώματα των δικαίων θα λάμπουν από απερίγραπτη δόξα, ωστόσο θα υπάρχει και διαφορά. «Ἀστήρ ἀστέρος διαφέρει ἐν δόξῃ» ( Α΄Κοριν.15,41). Ανάλογα με το βαθμό αγιότητας του καθενός θα διαφέρουν τα αναστημένα σώματα στη δόξα και τη λαμπρότητα.
Θα αναστηθούν και των ασεβών τα σώματα;
Βεβείως. Κι αυτά θα είναι αιώνια, όχι όμως ένδοξα. Ο Άγιος Κύριλλος ο Ιεροσολύμων παρατηρεί: «Θα αναστηθούμε έχοντας όλοι αιώνια σώματα, αλλά όχι όλοι τα ίδια. Εάν κάποιος είναι αμαρτωλός, θα λάβει σώμα αιώνιο, το οποίο να μπορεί να υπομένει τις τιμωρίες των αμαρτιών, ώστε ενώ θα καίεται αιωνίως στη φωτιά να μην αφανίζεται». Όλοι θα αναστηθούμε, λοιπόν. Όσοι αγωνίζονται εδώ τον καλόν αγώνα της αρετής, θα αναστηθούν «εἰς ἀνάστασιν ζωῆς», ενώ οι αμετανόητοι αμαρτωλοί θα αναστηθούν «εἰς ἀνάστασιν κρίσεως».
«Καί ζωήν τοῦ μέλλοντος αἰῶνος»
Κατά την μεγάλη εκείνη ημέρα της Δευτέρας Παρουσίας του Κυρίου μας, που θα γίνει η ανάσταση και η αφθαρτοποίηση «ζώντων καί τεθνεώτων», θα επακολουθήσει η τελική κρίση. Ως τότε, οι ψυχές των κεκοιμημένων βρίσκονται στη λεγόμενη «μέση κατάσταση».Μια κατάσταση καθαρά πνευματική, όπου η ψυχή έχοντας όλες τις αισθήσεις της προγεύεται και προαισθάνεται τι πρόκειται να απολαύσει σε τέλειο βαθμό μετή τη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου και την τελική Του κρίση.
Από την παραβολή του πλουσίου και του Λαζάρου, που είπε ο Κύριός μας, διαπιστώνουμε τα ακόλουθα:
- Δεν είναι δυνατόν να επικοινωνήσουν οι ψυχές που προγεύονται τον Παράδεισο μ’ εκείνες που προγεύονται την κόλαση. Υπάρχει μέγα και αγεφύρωτο χάσμα.
- Οι ψυχές στη «μέση κατάσταση» έχουν συναίσθηση και αυτοσυνειδησία.
- Θυμούνται την ζωή τους στον κόσμο και γι’αυτό υποφέρουν ή χαίρονται.
- Θυμούνται τους δικούς τους ανθρώπους πάνω στη γη, συγγενείς και φίλους.
- Στην κατάσταση αυτή δεν είναι δυνατή η μετάνοια. Τότε, δεν μπορούν να μετανοήσουν.
Παρά ταύτα η άπειρη ευσπλαχνία του Θεού τις βοηθά με δύο τρόπους:
Α) δια της επουρανίου Εκκλησίας των Αγγέλων και των Αγίων, που δέχονται τις παρακλήσεις μας για τους ζώντες και τους κεκοιμημένους και τις μεταφέρουν ενωμένες με τις δικές τους μεσιτείες προς τον Θεό. Και
Β) δια της στρατευομένης Εκκλησίας, η οποία μια και είναι ενωμένη με τους προαπελθόντες αδελφούς στο ένα Σώμα του Χριστού, προσεύχεται και τελεί γι’αυτούς Θείες Λειτουργίες, Μνημόσυνα, τρισάγια, κομποσχοίνια, μετάνοιες, κρυφές ελεημοσύνες!
Μετά την απόφαση του δικαιοκρίτη Κυρίου μας θα διαχωρισθούν οι δίκαιοι από τους αδίκους. Οι δίκαιοι, οι «εὐλογημένοι τοῦ Πατρός» θα εισέλθουν στη βασιλεία του Θεού, σε μια παντοτινή και απερίγραπτη μακαριότητα, κοντά Του. Οι αμετανόητοι θα αποπεμφθούν «εἰς τό πῦρ τό αἰώνιον τό ἡτοιμασμένον τῷ διαβόλῳ καί τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ».
Θα ανατείλει η «όγδοη ημέρα»
Έτσι θα δύσει, θα κλείσει η έβδομη ημέρα της Δημιουργίας και θα ανατείλει η «οδγόη ημέρα», η ζωή του μέλλοντος αιώνος, όπως αποκαλούν οι Πατέρες μας την αρχή της μελλούσης ζωής.
Ο αιώνας του Θεού,ο άφθαρτος και ατελεύτητος! Η ανέσπερη ημέρα της βασιλείας του Θεού! Η νέα οικονομία ζωής, που θα διαδεχθεί την παλιά και φθαρμένη αμαρτωλή φύση μας. Ελάτε να ζήσετε κοντά μου, θα πει ο Χριστός σ’εκείνους που θα στέκονται στα δεξιά Του. Ελάτε να ζήσετε στη βασιλεία του Πατρός μου τη νέα σας ζωή, την όμορφη, τη γεμάτη χαρά που δεν τελειώνει, τη γεμάτη ευφροσύνη και αγαλλίαση!
Πώς θα είναι η ζωή στη βασιλεία του Θεού;
Πώς θα είναι η ζωή στη βασιλεία του Θεού δεν μπορούμε από τώρα να γνωρίζουμε. Ο Απόστολος Παύλος, που ηρπάγη έως τρίτου ουρανού και αξιώθηκε να ζήσει για λίγο τη μακαριότητα του Παραδείσου, δεν μπόρεσε να μας την περιγράψει. Δεν υπάρχουν λέξεις να περιγράψουν τι βίωσε εκείνη τη στιγμή, να μας πει τι είδε, τι άκουσε!
Η ζωή στη βασιλεία του Θεού είναι η αληθινή ζωή του ανθρώπου! Η πόλη του Ουρανού είναι η πραγματική πόλη του πιστού. Η ζωή μας εδώ είναι προσωρινή και σύντομη. Λίγες στιγμές μόνο και περνά και χάνεται! Η ουράνια πόλη που επιζητούμε, που ποθούμε, που ονειρευόμαστε, που οραματιζόμαστε, που γι’αυτήν αγωνιζόμαστε, μένει στον αιώνα ασάλευτη και αδιάπτωτη! Το πολίτευμά μας στον Ουρανό υπάρχει! Είμαστε πολίτες του Ουρανού, «ουρανοπολίτες»! Εδώ ξένοι και παρεπίδημοι! Σε μια πορεία βρισκόμαστε προς τη μονιμότητα της θείας Βασιλείας! Εκεί που δε θα κυριαρχούν οι δυνάμεις της φθοράς και του θανάτου, οι δυνάμεις του σκότους και του εχθρού, αλλά η παράταξη του Ουρανού, η σύναξη των δικαίων και των αγίων με επικεφαλής την Υπεραγία Θεοτόκο, τα τάγματα των Αγγέλων, σε ένα χορό πανηγυρικό, όπου ήχος καθαρός εορταζόντων, που θα ανυμνεί το κράτος του Παμβασιλέως της δόξης!
Ας μας δίνει κουράγιο, αδελφοί, αυτή η προσδοκία της φωτεινής και ανέσπερης ζωής! Από το στενό παραθυράκι αυτής της ζωής, με τα τόσα βάσανα, τους πόνους, τα δάκρυα, τους στεναγμούς, τους πειρασμούς, ας πάρουμε λίγο φως από την ανέσπερη ημέρα του Θεού! Ας πάρουμε μια ανάσα αισιοδοξίας, ας μας τονώνει στον καθημερινό μας αγώνα, ας γιγαντώνει τη γλυκειά μας προσδοκία, με τη συναίσθηση ότι όλα τα παθήματα αυτού του καιρού δεν είναι άξια προς τη μέλλουσα δόξα, που θα μας αποκαλυφθεί στον καιρό της!
Η αγάπη του Θεού ας σκεπάζει όλους μας! Και τα αγαθά, που μάτι ποτέ δεν είδε, που αυτί δεν άκουσε και ανθρώπινος νους δεν μπόρεσε ποτέ να φανταστεί, μακάρι να τα προγευόμαστε όλοι μας, με τη Χάρη του Θεού, από αυτήν την ζωή! Να προγευόμαστε από σήμερα την χαρά του Παραδείσου, όπως την βίωσαν οι Πατέρες της Εκκλησίας μας κι όπως την βιώνουν λιγοστές εκλεκτές ψυχές! Αμήν!
Ευχαριστίες
Εδώ, ολοκληρώνονται και τελειώνουν με την Χάρη του Θεού, αυτά τα σεμιναριακά κατηχητικά μαθήματα, που διοργάνωσε η ευλογημένη Ενορία Ευαγγελιστρίας της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς, στα πλαίσια του μοναδικού προγράμματος «Ενορία εν δράσει». Ευχαριστώ από καρδιάς τον πολύ αγαπητό αδελφό και συλλειτουργό Πρωτοπρεβύτερο π.Γεώργιο Γεωργακόπουλο για την τιμή να με προσκαλέσει σ’αυτά και για όλους τους κόπους και τις ανύστακτες φροντίδες του να γίνεται «τοῖς πᾶσιν τά πάντα», προκειμένου να ωφεληθούν και να ενισχυθούν οι αδελφοί μας πνευματικά.
Ευχαριστώ και σας όλους, που παρακολουθήσατε τα είκοσι αυτά μαθήματα κι εύχομαι ο Τριαδικός Θεός μας να κρατά στην καρδιά μας άσβεστο τον πόθο και την απόφαση να ζούμε μαζί Του και να μας αξιώσει όλους της Βασιλείας Του. Αμήν.
Ορθόδοξη Κατήχηση»: 1η Συνάντηση
Ορθόδοξη Κατήχηση»: 2η Συνάντηση
Ορθόδοξη Κατήχηση»: 3η Συνάντηση
Ορθόδοξη Κατήχηση»: 4η Συνάντηση
Ορθόδοξη Κατήχηση»: 5η Συνάντηση
Ορθόδοξη Κατήχηση»: 6η Συνάντηση
Ορθόδοξη Κατήχηση»: 7η Συνάντηση
Ορθόδοξη Κατήχηση»: 8η Συνάντηση
Ορθόδοξη Κατήχηση»: 10η Συνάντηση
Ορθόδοξη Κατήχηση»: 11η Συνάντηση
Ορθόδοξη Κατήχηση»: 12η Συνάντηση
Ορθόδοξη Κατήχηση»: 13η Συνάντηση
Ορθόδοξη Κατήχηση»: 14η Συνάντηση
Ορθόδοξη Κατήχηση»: 15η Συνάντηση
Ορθόδοξη Κατήχηση»: 16η Συνάντηση
Ορθόδοξη Κατήχηση»: 17η Συνάντηση