Ήταν ένας άνθρωπος που πίστευε στον Χριστό και πάλεψε πολύ για να είναι συνεπής, με την πίστη του.
Αφιερωματική εκδήλωση μνήμης, ευχαριστιών και τιμής για ένα πρόσωπο που έγραψε ιστορία στον Πειραιά, στη χριστιανική προσπάθεια της πόλης και στην εκπαιδευτική δραστηριότητα, στην αείμνηστη Άννα Σαμπαζιώτου, πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 1η Νοεμβρίου 2020, στο Πνευματικό Κέντρο του Ιερού Ναού Ευαγγελιστρίας Πειραιώς, στο πλαίσιο του προγράμματος «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…».
Συμμετείχαν η κα Ελένη Σαμπαζιώτου – Καραμπέτσου, Εκπαιδευτικός, η κα Ευγενία Τυρμπά, Φιλόλογος, Σύμβουλος Ευεξίας, η κα Ντίνα Τζαβάρα – Αγγελή, Κοινωνική Λειτουργός, Στέλεχος της Χ.Ο.Ν. Πειραιά και η κα Ναυσικά Ιεσσαί – Κασιμάτη, Εκπαιδευτικός και Συγγραφέας.
Την εκδήλωση συντόνισε ο κ. Δημήτρης Β. Σαμπαζιώτης, Εκπαιδευτικός.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε χωρίς την συμμετοχή ακροατηρίου και μεταδόθηκε ζωντανά από το διαδίκτυο, μέσα από το κανάλι του «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…» στο YouTube.
Δημήτρης Β. Σαμπαζιώτης
Προλογίζοντας την εκδήλωση, ο κ. Σαμπαζιώτης ανιψιός της αείμνηστης, σημείωσε πως η χριστιανική θεώρηση της ζωής της, αποτέλεσε οδοδείκτη για χιλιάδες νέους σε ηλικία και ψυχή.
«Επέλεξε να γίνει δασκάλα, γιατί φαίνεται να το ήθελε πολύ και κατάφερε να κρατήσει τα ωφέλιμα του διακονήματός της. Χωρίς καθόλου αυστηρότητα, ακαμψία κι εμμονή στους κανόνες, έβγαζε μια γλυκύτητα, που η αγάπη της ξεπερνούσε τις εκπαιδευτικές επιταγές. Ήταν άνθρωπος της ουσίας, πρακτικός κι όχι των τίτλων.»
Αναφέρθηκε ακόμη στη ΧΟΝ (Χριστιανική Οργάνωση Νέων), της οποίας η αείμνηστη υπήρξε βασικό στέλεχος. Είναι μια χριστιανική οργάνωση που ξεκίνησε το 1935 στον Πειραιά από τρεις φίλους με στόχο τη μελέτη της Αγίας Γραφής. Ήταν ο Νίκος Μπουγάτσος, ο Νίκος Ζωγράφος κι ο αδελφός της Άννας και παππούς του, Δημήτρης Σαμπαζιώτης.
Πρώτος πνευματικός της οργάνωσης ήταν ο π. Γεώργιος Μακρής, στη συνέχεια ο Μητροπολίτης Ναυπακτίας και Ευρυτανίας Δαμασκηνός Κοτζιάς κι έπειτα ο π. Γεώργιος Κρητικός. Η οργάνωση είχε μεγάλη κοινωνική παρουσία στην πόλη του Πειραιά κι υπήρξε συνοδοιπόρος στη δράση της τοπικής εκκλησίας.
Ελένη Καραμπέτσου-Σαμπαζιώτου
Η κα Καραμπέτσου – Σαμπαζιώτου, ανιψιά της αείμνηστης, αναφέρθηκε στην χριστιανική οικογένεια από την οποία καταγόταν και στην οποία γεννήθηκε το 1927 στη γειτονιά του Πειραιά, τα «Υδρέϊκα», δίπλα στο Λιμάνι.
Η καλοσύνη των απλών αυτών ανθρώπων αποκαλύπτεται από ένα περιστατικό της περιόδου των τραγικών ημερών του ’22 της Μικρασιατικής Καταστροφής. Ήταν περασμένα μεσάνυχτα όταν ακούστηκαν κλάματα έξω από το σπίτι της οικογένειας! Ανοίγοντας την πόρτα οι γονείς βρέθηκαν μπροστά σε ένα μοναχό παιδάκι, ξεπουπουλιασμένο πουλάκι, προσφυγάκι από τις δεκάδες που ξεφόρτωναν τα καράβια στο λιμάνι εκείνη την ώρα! Το μόνο που θυμόταν ήταν το όνομά του: «Πολυχρόνης». Ένα πιάτο φαγητό και μια θέση στη στρωματσάδα των άλλων παιδιών θα βρισκόταν. «Από σήμερα, ο Πολυχρόνης θα είναι αδελφός σας» είπε το πρωί ο πατέρας στα απορημένα παιδιά καθώς είδαν ένα ξένο ανάμεσά τους. Έτσι και έγινε.
Χαρίσματα των παιδιών ήταν η αγάπη για τη μουσική και ζωγραφική και η μελέτη για τη γνώση. Κάθε απόγευμα του Σαββάτου συγκεντρώνονταν όλοι γύρω από τον πατέρα για να ακούσουν το Ευαγγέλιο της αυριανής Κυριακής. Το άλλο πρωί τα αγόρια μοιράζονταν μέσα στην εκκλησία, άλλα στο Ιερό και άλλα στο ψαλτήρι.
Με τον βομβαρδισμό του λιμανιού του Πειραιά από τους Άγγλους στις 11-1-1944 η οικογένεια καταφεύγει για ασφάλεια σε συγγενικό σπίτι στην Κοκκινιά. Από καταδότη γείτονα οι Γερμανοί, εκείνο το βράδυ σκοτώνουν τον συγγενή και συλλαμβάνουν τους άνδρες του σπιτιού που έτυχε να είναι παρόντες, δηλαδή τον παππού Βασίλη 65 ετών και τον 23χρονο Γιώργο, αδελφό της Άννας, ψάλτη στο ναό του Αγ. Νικολάου Πειραιά. Από το στρατόπεδο του Χαϊδαρίου οδηγούνται στα τρένα της φρίκης για τη Γερμανία. Με το τέλος του πολέμου κανείς τους δεν γύρισε πίσω. Η θλιβερή είδηση του θανάτου τους προκάλεσε νευρικό κλονισμό στη γιαγιά Ελένη η οποία προσεβλήθη από Πάρκινσον, ασθένεια που την καθήλωσε στο κρεβάτι για μια 20ετία.
Περιέγραψε τα δύσκολα χρόνια της κατοχής, την κατάκοιτη μητέρα και την συνεχή διακονία της αείμνηστης, για να αναπαύσει το ταλαιπωρημένο της σώμα, από τους πόνους της κατάκλισης.
Τελειώνοντας την Ράλλειο Παιδαγωγική Ακαδημία το 1948, η Άννα Σαμπαζιώτου βρίσκει δουλειά στο ιδιωτικό σχολείο «Μιχαλοπούλου» στην Καλλίπολη και αργότερα στο σχολείο «Δουρατσίνου – Τσέτου» στον Κορυδαλλό, αποκλείοντας τον δημόσιο διορισμό, λόγω της άρρωστης μητέρας της.
Μετά τον θάνατο της μητέρας της το 1962, αφιερώνει όλο τον ελεύθερο χρόνο της στη ΧΟΝ, ως υπεύθυνη κύκλων νεαρών κοριτσιών και κυριών και ως υπαρχηγός στην κατασκήνωση στο Μελετάκι, Μάνδρας Αττικής.
Η πλούσια πνευματική της δράση σε αυτό το έργο, προσφερόταν τόσο αθόρυβα και ταπεινά, που δεν γινόταν αντιληπτή, παρά μόνο από το αποτέλεσμα.
Τρεις άξονες χαρίτωσαν την προσωπικότητα της. Η ακεραιότητα του χαρακτήρα της, η προσφορά της στον συνάνθρωπο και η βαθιά πνευματικότητα της.
«Η αείμνηστη μεγάλωσε σε φυτώριο χριστιανικής οικογένειας. Η μακρόχρονη διακονία της, στην ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου, της άνοιξε τον δρόμο προς τον παράδεισο. Μέσα από αυτό το καμίνι, διαμόρφωσε έναν χαρακτήρα χαμηλών τόνων, δοτικό στην ανάγκη, ανεκτικό στην ανθρώπινη αδυναμία, συγχωρητικό στην παρεκτροπή, καθόλου επικριτικό, λιτοδίαιτο, αισιόδοξο και γενναιόδωρο, με μια χαροποιό νεότητα.».
Ευγενία Τυρμπά
Η κα Τυρμπά υπήρξε μαθήτρια της Άννας Σαμπαζιώτου και μίλησε εκ μέρους των μαθητών της, καταθέτοντας την μαρτυρία της γι᾽ αυτή την γυναίκα που πέρασε από δίπλα τους τόσο αθόρυβα, αλλά αφήνοντας ανεξίτηλο σημάδι στη μνήμη και στις καρδιές τους. Μία γυναίκα που η προσωπικότητά της, σαν παρουσία, διακριτικά συνόδευε πολλές δεκαετίες της ζωής τους.
Η κα Τυρμπά, αναφέρθηκε στην αυστηρή της προσωπικότητα, που στην αρχή προκάλεσε δέος η συνάντηση μαζί της στην τάξη, αλλά χρειάστηκαν μόνο λίγες μέρες για να καταλάβει ότι ήταν ένας βαθιά καλοσυνάτος και ευγενικός άνθρωπος, που πίσω από το προσωπείο της αυστηρότητας έκρυβε μία χρυσή καρδιά μικρού παιδιού.
«Με το ιδιαίτερο και λεπτό χιούμορ της, την ήρεμη και αποφασιστική φωνή της, σου άνοιγε το μυαλό και την καρδιά και σου μετέδιδε μαζί με τη γνώση τη δίψα για μάθηση και την περιέργεια, εκτός από την καθιερωμένη εκπαιδευτική ύλη, να αναζητήσεις περισσότερα και να μη διστάσεις να σηκώσεις το χέρι σου και να τη ρωτήσεις.»
Ξεκινούσε πάντα η μέρα τους στην τάξη, με την εξιστόρηση του βίου του Αγίου της ημέρας ή μιας ιστορίας που πάντα είχε θρησκευτικό περιεχόμενο και μετά άρχιζε το μάθημα. Επίσης πολλές φορές μέσα σε αυτές τις ιστορίες που διηγείτο για να κινήσει την προσοχή των μαθητών της, υπήρχαν αληθινά περιστατικά της ζωής της με κοινωνικό μήνυμα. Μέσα από κάτι τέτοιες ιστορίες, η αείμνηστη σμίλευε στις παιδικές ψυχές, αδαμάντινους χαρακτήρες!
Γενιές και γενιές εκπαιδεύτηκαν και ανατράφηκαν από τα χέρια της, αν και η ίδια δεν είχε δικά της παιδιά. Μία εκπαιδευτικός που για εκείνη ήταν πραγματικά λειτούργημα η μόρφωση αλλά και η επιμόρφωση των παιδιών. Μια δασκάλα που για κάθε μαθητή της, ακόμη και όταν έφευγε από τα χέρια της και αποφοιτούσε, φύλαγε μία θέση στην προσευχή της. Είναι χαρακτηριστικό ότι είχε διάφορα πολύχρωμα χαρτάκια για την προσευχή της με τα ονόματα των μαθητών της.
Μια δασκάλα πρότυπο, η δασκάλα με τη χρυσή καρδιά! Μια εκπαιδευτικός σύμβολο αφιέρωσης, στη μόρφωση ψυχής και πνεύματος.
Ντίνα Τζαβάρα-Αγγελή
Η κα Τζαβάρα-Αγγελή, είναι ο άνθρωπος που η Άννα Σαμπαζιώτου επέλεξε να την αντικαταστήσει στη ΧΟΝ, τόσο στην κατασκήνωση όσο και στην ομάδα του χειμώνα, όταν αποχώρησε λόγω ηλικίας. Η αείμνηστη διετέλεσε ομαδάρχης της ΧΟΝ μέχρι τα 87 της χρόνια!
Όλες οι κοπέλες που βρέθηκαν κοντά της, πήραν από εκείνη τη βοήθεια, την στήριξη στις δυσκολίες της νεανικής ζωής, την καθοδήγηση στην πνευματική τους πορεία. Προσπάθησε να μεταδώσει τις γνώσεις της, την πείρα της στη ζωή για την ανατροφή των παιδιών.
Στη ΧΟΝ την θυμούνται μόνη της σε ένα πολύγραφο, να αφιερώνει πολλές ώρες για να τυπώσει τα αγιογραφικά θέματα, τραγούδια και άλλα κείμενα, σε μια περίοδο της ζωής της που δούλευε στο σχολείο, είχε την ευθύνη δύο ομάδων και την προετοιμασία της κατασκήνωσης.
Με αίσθηση ευθύνης προετοίμαζε τις γενικές συγκεντρώσεις κυριών. Ιδιαίτερη ήταν η επικοινωνία της με στελέχη ή παιδιά, που είχαν οικογενειακές ή προσωπικές δυσκολίες. Πάντα πρόθυμη να μιλήσει με όποιον είχε ανάγκη.
Στο νοσοκομείο της Βούλας, είχε μεγάλη προσφορά για αρκετά χρόνια. Εκτός από την επίσκεψη των ασθενών για να μοιράσει βιβλία, είχε αναπτύξει και μία άλλη δραστηριότητα, που δεν ήταν γνωστή σε πολλούς. Όταν κατά την επίσκεψη της διαπίστωνε ότι κάποια γυναίκα δεν είχε βοήθεια από συγγενικό πρόσωπο για να την πλύνει, αναλάμβανε η ίδια αυτό το έργο.
Αγαπούσε πολύ την προσευχή και ακόμα και σε ηλικία άνω των 80, τα γόνατα της μαρτυρούσαν τις εδαφιαίες μετάνοιες που έκανε. Αγαπούσε τις αγρυπνίες στα μοναστήρια και με διακριτικό τρόπο, έδειχνε τον δικό της αγώνα για την προσευχή και την συμμετοχή στη θεία λατρεία, για να την μιμηθούν και οι κοπέλες των ομάδων.
«Τιμούσε τα πρόσωπα και σεβόταν την προσπάθεια του καθενός. Δεν παραπονιόταν για πρόσωπα ή πράγματα. Ήταν προσγειωμένη στην πραγματικότητα και έδειχνε κατανόηση στις πτώσεις των άλλων, παρά τη στενοχώρια που της προκαλούσαν.
Αγάπησε πολύ τον Θεό, αγάπησε πολύ τους ανθρώπους. Αγωνίστηκε στη ζωή της για να αρέσει στον Θεό. Προσπάθησε να αποκτήσει κάθε αρετή και έκανε πολύ προσπάθεια να νικήσει την αμαρτία. Και αυτά που εκείνη πέτυχε, θέλησε να τα μεταδώσει.»
Ναυσικά Ιεσσαί-Κασιμάτη
Η κα Ιεσσαί-Κασιμάτη, από τα 16 της χρόνια γνωρίστηκε στη ΧΟΝ με την Άννα Σαμπαζιώτου. Η αναφορά στην μνήμη της δεν είναι για να την εγκωμιάσουμε, να την επαινέσουμε, τόνισε.
«Έχει σίγουρα τιμηθεί από τον Κύριο μας, τον οποίον εκ νεότητός της λάτρεψε, υπηρέτησε και κήρυξε όπου βρέθηκε κι όπου στάθηκε.
Η αναφορά γίνεται περισσότερο για εμάς, για να δούμε το αχνάρι που άφησε το πέρασμα της, πάνω από την γη μας. Και για να δούμε και το δικό μας στίγμα, πόση απόκλιση έχει από το δικό της.»
Πρόκειται για έναν απλό, συνηθισμένο άνθρωπο, χωρίς ιδιαίτερες σπουδές, διπλώματα μεταπτυχιακά, διδακτορικά και άλλες περγαμηνές. Έτσι φαινόταν, έτσι έδειχνε, αλλά δεν ήταν ακριβώς έτσι.
Γιατί ήταν μια δασκάλα, που σπούδαζε μυστικά και απόκρυφα, δια βίου μάθηση, την ύψιστη επιστήμη που λέγεται χριστιανική ζωή! Προσπαθώντας, την γνώση που αποκόμιζε από την σπουδή, να την κάνη πράξη, βίωμα καθημερινό.
«Με τον εμπνευσμένο λόγο της, τη φωτεινή παρουσία της, την ανύστακτη έννοια της για την πορεία μας, μας έβαλε στον δρόμο της πίστης, στον δρόμο του Θεού.
Ήταν πάντα προσγειωμένη. Είχε έναν δικό της τρόπο να μας προσεγγίζει. Μετά από κάθε συνάντηση μαζί της, κάναμε πάντα ένα καινούργιο ξεκίνημα.»
Οι ομιλίες και εισηγήσεις της στη ΧΟΝ, ήταν συναρπαστικές. Δεν είχαν τίποτα από τις συνήθεις ομιλίες. Πάντα έβρισκε σημεία ιδιαίτερα, για να τονίσει, που οι άλλοι δεν τα είχαν σκεφτεί και αξιολογήσει.
Καλότυχα τα παιδιά που δέχτηκαν την διδαχή της, συνέχισε, που πέρα από τα μαθήματα, νοιαζόταν πάντα να ασκεί αγωγή στις ψυχές τους. Μέλημα της κύριο, η χριστιανική διαπαιδαγώγηση τους. Με αίσθημα ευθύνης δούλευε μέσα στον μαθητόκοσμο της.
Μέσα από τα ημερολόγια της, ήρθαν στο φως τα άγνωστα, της γνωστής μας Άννας. Ο μυστικός, ο κρυφός άνθρωπος, ο ορατός μόνο στο μάτι του Θεού.
Μια ζωή καλογερική, με πνευματικά παλέματα, επίπονες προσευχές, γονυκλισίες, μετάνοιες, κομποσχοίνια. Διάχυτη η αυτομεμψία, όπως και η επαγρύπνηση, για να μην στενοχωρεί με λόγια και συμπεριφορές, τους άλλους. Να μην κάνει υποδείξεις, να ανέχεται τον οποιοδήποτε όπως είναι.
Έγνοια και αγωνία πολύ, για τους άλλους, ανησυχία για την πνευματική τους πορεία. Η συμμετοχή της στην εκκλησιαστική ζωή, ήταν συνεχής, αδιάλειπτη.
Ήταν ένας άνθρωπος που πίστευε στον Χριστό και πάλεψε πολύ για να είναι συνεπής, με την πίστη του.
