Ο άνθρωπος διαθέτει λογική και ελευθερία επιλογής και καλείται να χρησιμοποιεί τον υλικό κόσμο και έχει την ικανότητα να τον μετασχηματίσει και να κάνει καινούργια πράγματα. Παράλληλα όμως με την χρήση του υλικού κόσμου, ο άνθρωπος έλαβε εντολή από τον Θεό στον παράδεισο, να τον φυλάσσει. Κι αυτό δείχνει ότι ο άνθρωπος δεν είναι ιδιοκτήτης του κόσμου, αλλά είναι οικονόμος και διαχειριστής.
Εκδήλωση, στο πλαίσιο της σειράς «Ελεύθεροι διάλογοι», του προγράμματος «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…», του Ιερού Ναού Ευαγγελιστρίας Πειραιώς, πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 11 Δεκεμβρίου, στο Πνευματικό Κέντρο του Ναού.
Ο Πρωτοπρεσβύτερος π. Ευάγγελος Μαρκαντώνης, Χημικός, Θεολόγος, ΜEd., Εκπαιδευτικός, και η Δρ. Αγγελική Τρικαλίτη, Χημικός, τ. Σχολική Σύμβουλος, διδάσκουσα στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα ΔΙΧΗΝΕΤ “Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη”, συζήτησαν πάνω στο θέμα: «Κλιματική αλλαγή και Περιβάλλον, ώρα μηδέν. Μπορούμε πραγματικά να κάνουμε κάτι; Μαθαίνοντας από την Παράδοση.».
Η κλιματική αλλαγή αφορά όλη τη γη, καθώς η μικρή αύξηση της θερμοκρασίας που παρατηρείται, θεωρείται ότι επιφέρει πολύ μεγάλες αλλαγές στην συμπεριφορά του καιρού, με περιόδους ξηρασίας και περιόδους ξαφνικής υπερβολικής βροχής, με το λιώσιμο των πάγων και την αύξηση της στάθμης της θάλασσας.
Ακόμη, παρατηρείται ραγδαία μείωση της βιοποικιλότητας, δηλαδή μειώνονται οι φυτικοί και ζωικοί οργανισμοί με πολύ γρήγορο ρυθμό.
Όπως τονίστηκε στην συνάντηση, η κυρίαρχη θεωρία είναι ότι αυξάνεται η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας, γιατί έχουμε μία έξαρση του φαινομένου του θερμοκηπίου, λόγω της υπερβολικής κατανάλωσης ενέργειας.
«Το φαινόμενο του θερμοκηπίου, είναι αυτό που αγκαλιάζει τη γη μας, για να μπορεί να γίνει σπίτι μας και κάνει τον πλανήτη βιώσιμο. Η έξαρση του φαινομένου του θερμοκηπίου, σημαίνει ότι για κάποιους λόγους δεσμεύεται κάποιο ποσό ηλιακής ενέργειας και δεν αντανακλάται στο διάστημα, με αποτέλεσμα να ανεβαίνει η θερμοκρασία της γης.»
Μία παρατήρηση σχετικά με τις αιτίες της έξαρσης, έχει να κάνει με την αύξηση των καύσεων των ορυκτών καύσιμων και κυρίως του πετρελαίου. Οι καύσεις παράγουν διοξείδιο του άνθρακα που αυξάνεται και αποτελεί ένα από τα αέρια της ατμόσφαιρας που υπερθερμαίνουν.
Όπως παρατήρησαν οι συνομιλητές της συνάντησης, η θεωρία της υπερθέρμανσης, που είναι η κυρίαρχη μεταξύ των θεωριών, προτάσσει την ελάττωση των καύσεων, προκειμένου να συγκρατηθούν τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα σε χαμηλότερα επίπεδα, έτσι ώστε να μην αυξάνεται η θερμοκρασία της γης.
Ανεξάρτητα πάντως από τον λόγο της υπερθέρμανσης, η υπερβολική κατανάλωση ενέργειας, έχει τόσες πολλές αρνητικές συνέπειες από μόνη της, και με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία, που θα πρέπει να την αντιμετωπίσει σοβαρά η ανθρωπότητα.
«Είναι τόσο ξέφρενη η παραγωγή προϊόντων και κάθε προϊόν έχει ενσωματωμένο ένα πολύ μεγάλο ποσό ενέργειας, το λεγόμενο ενεργειακό αποτύπωμα. Και οι περισσότερες δραστηριότητες που κάνει ο άνθρωπος, έχουν πολύ μεγάλη σχέση με την κατανάλωση της ενέργειας.»
Η παράδοση της Εκκλησίας, όπως τονίστηκε, μπορεί να παίξει έναν πολύ μεγάλο ρόλο, στο να ανοίξει δρόμους για την μείωση της καταναλωτικής μανίας, σε μία πιο λογική βάση.
Ξεκινώντας από την Π. Διαθήκη, ο άνθρωπος δημιουργήθηκε στο τέλος της δημιουργίας, από υλικό που προέρχεται από τον υλικό κόσμο και είναι χοϊκός. Διαθέτει όμως και την πνοή ζωής κι έτσι συγγενεύει και με τον υλικό κόσμο, και με τον πνευματικό, τον ίδιο τον Θεό.
«Διαθέτει λογική και ελευθερία επιλογής και καλείται να χρησιμοποιεί τον υλικό κόσμο και έχει την ικανότητα να τον μετασχηματίσει και να κάνει καινούργια πράγματα.
Παράλληλα όμως με την χρήση του υλικού κόσμου, ο άνθρωπος έλαβε εντολή από τον Θεό στον παράδεισο, να τον φυλάσσει. Κι αυτό δείχνει ότι ο άνθρωπος δεν είναι ιδιοκτήτης του κόσμου, αλλά είναι οικονόμος και διαχειριστής.»
Ο άνθρωπος όμως παρακούοντας την άλλη εντολή του Θεού, να μην φάει από τον καρπό της γνώσης του καλού και του κακού, και θέλοντας να αυτοθεωθεί, πολύ σύντομα και χωρίς να ασκήσει ορθά της ελευθερία του, με την πτώση γίνεται εγωιστής και αυτή είναι η βασική αιτία που καταλήγει στην απληστία.
Κι έτσι, η σχέση του ανθρώπου με την φύση διαταράχθηκε, και η φύση πλέον γίνεται εχθρική απέναντι του. Ο ερχομός όμως του Χριστού ανακαινίζει όχι μόνο την ανθρώπινη φύση, αλλά και ολόκληρη την κτίση. Στην δευτέρα παρουσία Του, αναμένουμε την ανακαίνιση όλου του κόσμου και δεν θα υπάρχει πλέον φθορά.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία συμβάλλει στο να καλλιεργήσει ο άνθρωπος ένα διαφορετικό ήθος απέναντι στον Θεό, τον συνάνθρωπο και ολόκληρη την δημιουργία, ένα ήθος ευχαριστιακό, λειτουργικό και ασκητικό.
Να αντιλαμβάνεται ο άνθρωπος, πως ότι έχει κι αποκτά, είναι ένα δώρο του Θεού κι οφείλει να ευχαριστεί τον Θεό γι’ αυτό. Και να χρησιμοποιεί την ύλη με τέτοιο τρόπο, έτσι ώστε να βρίσκεται σε μια ουσιαστική σχέση με τον Θεό.
Ο άνθρωπος δεν κατέχει κάτι δικό του κι αυτά που έχει, οφείλει να τα μοιράζεται. Και η ασκητική παράδοση της Εκκλησίας, είναι παράδοση λιτότητας, να παίρνει ο άνθρωπος ότι ακριβώς έχει πραγματικά ανάγκη.
Πολλά πράγματα από την παραδοσιακή ζωή, που αναδείχθηκαν με πολλά παραδείγματα από τους δύο συνομιλητές, περιλαμβάνουν τον αφουγκρασμό της φύσης και την λιτότητα της ζωής, που καλύπτει τις καθημερινές βασικές ανάγκες, δεδομένου ότι οι φυσικοί πόροι δεν είναι ανεξάντλητοι.
Κι όπως παρατήρησαν συμπερασματικά στο κλείσιμο της συνάντησης:
«Χρειαζόμαστε αλλαγή του τρόπου ζωής, που στην γλώσσα της Εκκλησίας λέγεται μετάνοια. Αλλαγή του νου, της νοοτροπίας μας, σε μία στάση πιο κοντά στον Θεό, αλλά ταυτόχρονα πιο κοντά στον περιβάλλοντα κόσμο, γιατί έχουμε τεράστια ευθύνη.
Πρέπει ο καθένας μας να αντιληφθεί την προσωπική του ευθύνη και να ξεκινήσουμε από κάτι μικρό, γιατί το μικρό του καθενός, θα γίνει μεγάλο. Κι έτσι ουσιαστικά θα βοηθήσουμε και το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, γιατί είναι η ώρα μηδέν.»
