Ο άγιος μαρτύρησε γιατί ήταν πλήρης Πνεύματος Αγίου. Είχε βιώσει από την μικρή του ηλικία την αγάπη προς τον Χριστό. Και αυτή η αγάπη, τον οδήγησε να αγωνίζεται πάρα πολύ πνευματικά, ενάντια στα πάθη και τις αδυναμίες του, με αποτέλεσμα να γίνει πνευματοφόρος και χαρισματούχος.
Ιερά αγρυπνία τελέστηκε την Πέμπτη 14 Δεκεμβρίου (Ελευθερίου ιερομάρτυρος και της μητρός αυτού Ανθίας) στον Ιερό Ναό Ευαγγελιστρίας Πειραιώς, κατά τη διάρκεια της οποίας προεξήρχε και κήρυξε τον θείο λόγο, ο Πρωτοπρεσβύτερος π. Ευάγγελος Μαρκαντώνης, κληρικός της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών.
Η αγρυπνία και η ομιλία εντάσσονται στο πλαίσιο του προγράμματος «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει».
Ο π. Ευάγγελος, μιλώντας στο κήρυγμα του για τον τιμώμενο άγιο Ελευθέριο, επεσήμανε ότι πρόκειται για έναν πολύ σπουδαίο άγιο της Εκκλησίας μας με θαυμαστό βίο και μαρτύριο.
Με καταγωγή από την Ρώμη, έζησε στα πρώτα χρόνια του χριστιανισμού.
Πολύ νωρίς έχασε τον πατέρα του και η μητέρα του Ανθία, η οποία είχε γίνει χριστιανή από τον απόστολο Παύλο, θέλησε να τον μεγαλώσει «εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου». Γι’ αυτό και τον συνέδεσε άμεσα με την Εκκλησία και κυρίως με τον Επίσκοπο Ρώμης άγιο Ανίκητο.
Κοντά του ο μικρός Ελευθέριος προόδευε πνευματικά πάρα πολύ κι αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο άγιος Ανίκητος εκτιμώντας τις αρετές του, να τον χειροτονήσει Διάκονο σε μικρή ηλικία και λίγα χρόνια αργότερα σε Πρεσβύτερο. Και το πιο θαυμαστό είναι, ότι σε ηλικία 20 ετών χειροτονείται Επίσκοπος και τοποθετείται στην επαρχία Ιλλυρικού, στην σημερινή Αλβανία, με έδρα τον Αυλώνα.
«Εκεί ο Ελευθέριος κάνει ένα θαυμαστό ιεραποστολικό έργο. Ο τρόπος με τον οποίο μιλούσε και συμπεριφερόταν στους ανθρώπους, μέσα σε μία ειδωλολατρική εποχή, κυριολεκτικά προσήλκυε πλήθη ανθρώπων να τον ακούσουν, να πιστέψουν στο κήρυγμα του Ευαγγελίου και να βαπτιστούν χριστιανοί.»
Η δράση του αυτή, την εποχή εκείνη που είχαν αρχίσει έντονοι διωγμοί εκ μέρους του ρωμαϊκού κράτους, έγινε γνωστή στη Ρώμη και εστάλη ένας σκληρός στρατηγός να τον συλλάβει και να τον μεταφέρει στη Ρώμη για να δικαστεί.
Όταν πήγε στον Αυλώνα ο στρατηγός αυτός, βρήκε τον Ελευθέριο στο χώρο που τελούνταν η θεία Λειτουργία. Εκείνη την ώρα ο άγιος μιλούσε και ήταν τόσο πολύ σαγηνευτικά τα λόγια του, που άγγιξαν το βάθος της καρδιάς του σκληρού στρατηγού και τον άλλαξαν τελείως. Και δήλωσε ότι, αντί να διώξει τον άγιο, να γίνει ο ίδιος χριστιανός και να τον βαπτίσει και βέβαια να μην τον πάει σιδηροδέσμιο στην Ρώμη.
Ο άγιος τον βάπτισε, όμως δεν ήθελε να χάσει την ευκαιρία του μαρτυρίου, επειδή ποθούσε πραγματικά την ζωντανή επαφή με τον Κύριο και ζήτησε να τον οδηγήσουν στην Ρώμη.
Εκεί παρουσιάστηκε στον αυτοκράτορα Αδριανό, μαρτυρώντας με παρρησία την πίστη του στον Χριστό και υπέστη φοβερά βασανιστήρια, μέσα από τα οποία ο άγιος Ελευθέριος βγήκε αλώβητος. Στη συνέχεια το έβαλαν στην φυλακή, και η πίστη του ήταν τόσο δυνατή που θαυματουργούσε και μέσα από τη φυλακή.
Τέλος, ο αυτοκράτορας αποφάσισε να μαρτυρήσει δι’ αποκεφαλισμού. Η μητέρα του αγία Ανθία, πήγε να του συμπαρασταθεί την ώρα του μαρτυρίου του και αφού αποκεφαλίσθηκε ο άγιος Ελευθέριος, στη συνέχεια αποκεφαλίστηκε κι εκείνη.
Ο άγιος μαρτύρησε γιατί ήταν πλήρης Πνεύματος Αγίου, τόνισε ο π. Ευάγγελος. Είχε βιώσει από την μικρή του ηλικία κοντά στον πνευματικό του άγιο Ανίκητο, Επίσκοπο Ρώμης, την αγάπη προς τον Χριστό. Και αυτή η αγάπη, τον οδήγησε να αγωνίζεται πάρα πολύ πνευματικά, ενάντια στα πάθη και τις αδυναμίες του, με αποτέλεσμα να γίνει πνευματοφόρος και χαρισματούχος.
Γιατί ήθελε από μικρή ηλικία να προσκολληθεί στον Θεό κι έμεινε καθαρός από τη νεότητα του και γι’ αυτό αξιώθηκε το μεγάλο υπούργημα της ιεροσύνης και αρχιεροσύνης σε πολύ νεαρή ηλικία και απέκτησε άφθονη χάρη θαυμάτων.
Θεωρείται μάλιστα ο προστάτης των επιτόκων γυναικών που τον επικαλούνται ειδικά την ώρα του τοκετού για να βιώσουν την χαρά της μητρότητας.
Ο άγιος Ελευθέριος με το παράδειγμα του μας προσανατολίζει στον δρόμο του Χριστού, επεσήμανε ο π. Ευάγγελος ολοκληρώνοντας το κήρυγμα του.
«Αγωνίστηκε από τη νεότητα του ενάντια στα πάθη του και σε αυτόν τον δρόμο καλούμαστε κι εμείς να προσανατολιστούμε. Έτσι ώστε να απελευθερωθούμε από τα πάθη μας με τους πνευματικούς μας αγώνες και με την χάρη του Χριστού ο άγιος Ελευθέριος είναι συμπαραστάτης μας σε αυτόν τον αγώνα.»
