Ομιλία με θέμα: «Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι», πραγματοποίησε ο Πρωτοπρεσβύτερος Ανδρέας Μαρκόπουλος, στον Ιερό Ναό Ευαγγελιστρίας Πειραιώς, την Τετάρτη 19 Οκτωβρίου. Η ομιλία δόθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…» που οργανώνει ο Ιερός Ναός.
Της ομιλίας προηγήθηκε Ιερά Παράκληση προς την Υπεραγία τη Βηματάρισσα, την Βατοπαιδινή, αντίγραφο της οποίας φυλάσσεται στο Ναό.
Ανοίγοντας την ομιλία του, ο π. Ανδρέας αναφέρθηκε στην σημασία των μακαρισμών, πριν προχωρήσει στην ανάλυση του πρώτου εξ᾽ αυτών. Οι μακαρισμοί αποτελούν το πρώτο μέρος της «επί του όρους» ομιλίας. Το γεγονός ότι το πρώτο θέμα της διδασκαλίας του Κυρίου, αναφέρεται στο θέμα της μακαριότητας, δείχνει την μεγάλη σημασία και την ανυπολόγιστη σπουδαιότητα τους.
Όπως εξήγησε, ο Κύριος αρχίζει την διδασκαλία του με τους μακαρισμούς, για δύο λόγους. Ως δημιουργός του ανθρώπου, γνώριζε τον λόγο της δημιουργίας του. Αφετέρου, έβλεπε αυτόν τον λόγο ανεκπλήρωτο, εξαιτίας της αμαρτίας του ανθρώπου.
Και ο μεν λόγος της δημιουργίας, ήταν η απόλαυση της θείας αγαθότητος. Όμως η πορεία του ανθρώπου για μέθεξη και απόλαυση της θείας μακαριότητας ανακόπηκε. Μεσολάβησε η αμαρτία.
Ο άνθρωπος κατήντησε βραχύβιος, πρόσκαιρος και επιρρεπής σε κάθε ασθένεια του σώματος. Στην μεταπτωτική κατάσταση παρατηρούμε απώλεια αυτής της μακαριότητος. Θλίψη, πόνος και κόπος μπαίνουν στη ζωή του ανθρώπου.
Όπως όμως τόνισε στη συνέχεια:
«Παράλληλα, ο Θεός μετά την πτώση μεταφέρει στον άνθρωπο, το πρωτευαγγέλιο της σωτηρίας. Δίνει την μεγάλη ελπίδα και υπόσχεση για την ανόρθωση του ανθρώπου.
Συνεπώς, ο δρόμος για την μακαριότητα δεν έκλεισε οριστικά και αμετάκλητα. Μόνο που έγινε δύσκολος και ανηφορικός.»
Στους μακαρισμούς βλέπουμε τον σχεδιασμό της πνευματικής ζωής, με βάση την κλίμακα των αρετών, συνέχισε ο π. Ανδρέας. Η «επί του όρους» ομιλία αποτελεί τον κύριο άξονα της διδασκαλίας του Ιησού Χριστού.
Είναι διατυπωμένη στη γλώσσα και το μορφωτικό επίπεδο της εποχής. Ανοίγει μία νέα προοπτική στη νοοτροπία και τις επιδιώξεις του ανθρώπου.
Απευθύνεται σε όσους ζουν στο σκοτάδι της ζωής και τους καλεί να σκεφτούν την φωτεινή όψη που τους περιμένει.
Ο Ιησούς, τόνισε ο ομιλητής, μας μίλησε για την ομορφιά, το φως, την ευτυχία, τη χαρά που χαρακτηρίζουν την άλλη όψη της πραγματικότητας, την αιωνιότητα.
«Βλέπει την βασιλεία Του να αποτελείται από πτωχούς τω πνεύματι, από ταπεινούς. Η βασιλεία του Ιησού, θα είναι βασιλεία ειρήνης γιατί θα αποτελείται από ταπεινούς, απλούς και αγίους υπηκόους.»
Στο σημείο αυτό, ο π. Ανδρέας, προχώρησε στην ερμηνεία του όρου «μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι». Η φράση αυτή, κατά μία εκδοχή, θα μπορούσε να σημαίνει όχι μόνο εκείνους που θα ήταν φτωχοί, αλλά κυρίως εκείνους που το πνεύμα τους θα έμενε ανεπηρέαστο και ασυγκίνητο από τα πλούτη, ενώ ζούσαν στην φτώχεια.
Κατά μία άλλη εκδοχή, δεν υπονοούνται καθόλου προβλήματα οικονομικής και κοινωνικής φύσης, αλλά το ενδιαφέρον στρέφεται αμέσως προς τα πνευματικά θέματα.
Πρόκειται κυρίως για εκείνους που έχουν επίγνωση της πνευματικής τους φτώχειας και εξαρτούν την σωτηρία τους μόνο από το έλεος του Θεού.
Όπως είπε χαρακτηριστικά:
«Είναι οι αιώνιοι αναζητητές του Θεού. Είναι το πνευματικό μέλλον της ιστορίας.»
Αναλύοντας περισσότερο τη φράση, τόνισε ότι μιλάμε για τον άνθρωπο που παραδέχεται πως είναι πνευματικά πτωχός, που ομολογεί ότι δεν έχει τίποτα δικό του, περιμένει τα πάντα μόνο από το έλεος του Θεού.
Είναι σίγουρος ότι ο ίδιος δεν μπορεί να σκεφτεί ή να επιθυμήσει κάτι καλό, αν δεν του το δώσει ο Θεός. Τον εαυτό του τον λογαριάζει σαν τον χειρότερο και τον πιο αμαρτωλό απ᾽ όλους. Κάθε φταίξιμο το ρίχνει στον εαυτό του.
Ότι κι αν έχει, το λογαριάζει σαν δώρο Θεού. Γι᾽ αυτό Τον ευχαριστεί και Τον δοξολογεί συνεχώς, μα και δίνει μέρος από τα ελέη του Θεού, σε εκείνους που του ζητούν.
Ολοκληρώνοντας τον λόγο του ο π. Ανδρέας, σημείωσε:
«Ο καρπός της εκούσιας πτωχείας που καλούμαστε να δείξουμε, είναι η απόκτηση της βασιλείας του Θεού.
Για να βρεθούμε στην βασιλεία του Θεού, πρέπει να περάσουμε από την πολύ, πολύ χαμηλή πορτούλα που λέγεται ταπείνωση.»
Του Σταμάτη Μιχαλακόπουλου
