Είχε έναν πρωτοποριακό τρόπο σκέψεως, μία πολύ βαθιά εκκλησιολογία του σήμερα, στον χώρο της Αφρικής στον οποίον αφιερώθηκε. Ήταν ένας άνθρωπος δωρικός και ταυτόχρονα πολύ ευαίσθητος, είχε μία λεβεντιά και ο τρόπος που βίωνε τα πράγματα και μετέδιδε αυτήν την πραγματικότητα, δεν τον βρίσκουμε συχνά. Προσπαθούσε να είναι αυτός που είναι, με έναν τρόπο λειτουργικό, ουσιαστικό και έντιμο.
Εκδήλωση με θέμα «Συζήτηση για την αποστολή της Εκκλησίας», αφιερωμένη στον μακαριστό Μητροπολίτη Νιγηρίας κυρό Αλέξανδρο πραγματοποιήθηκε την Δευτέρα 6 Νοεμβρίου, στο πλαίσιο του προγράμματος «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…», του Ιερού Ναού Ευαγγελιστρίας Πειραιώς.
Στην συζήτηση συμμετείχαν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καμερούν κ. Γρηγόριος, ο Πρωτοπρεσβύτερος π. Σπυρίδων Τσιμούρης, Θεολόγος, ο Θανάσης Παπαθανασίου, Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιεραποστολικής στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθήνας και ο Χρυσόστομος Σταμούλης, Κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και Καθηγητής της Δογματικής και Συμβολικής Θεολογίας.
Και οι τέσσερεις συνομιλητές είχαν μακρόχρονη και πολύ ουσιαστική σχέση με τον αείμνηστο Μητροπολίτη, και η συνάντηση έδωσε την σπάνια και πολύτιμη ευκαιρία να ξεδιπλώσουν και να καταθέσουν την εμπειρία τους σχετικά με το πρόσωπο του, την αφοσίωση του στην ιεραποστολή και την θεολογική του παρακαταθήκη.
Ο μακαριστός Μητροπολίτης κυρός Αλέξανδρος υπηρέτησε την Αφρική για πολλά χρόνια και η θεολογική του συνεισφορά ήταν τεράστια, ένας ιδιαίτερος άνθρωπος που η συμβολή του ήταν μοναδική.
Το τελευταίο διάστημα της ζωής του, υπέφερε από ανίατη ασθένεια και ήταν χαρακτηριστική η έμπνευση και ο δυναμισμός που μπορούσε να δώσει σε ανθρώπους που πονούν, επειδή και ό ίδιος πονούσε.
«Είχε έναν πρωτοποριακό τρόπο σκέψεως, μία πολύ βαθιά εκκλησιολογία του σήμερα, στον χώρο της Αφρικής στον οποίον αφιερώθηκε. Ήταν ένας άνθρωπος δωρικός και ταυτόχρονα πολύ ευαίσθητος, είχε μία λεβεντιά και ο τρόπος που βίωνε τα πράγματα και μετέδιδε αυτήν την πραγματικότητα, δεν τον βρίσκουμε συχνά. Προσπαθούσε να είναι αυτός που είναι, με έναν τρόπο λειτουργικό, ουσιαστικό και έντιμο.»
Σπούδασε τον τόπο της ιεραποστολής με έγνοια στους ανθρώπους και τον πολιτισμό, σεβαστικά. Διείσδυσε μέσα στην πραγματική σημερινή Αφρική, έβλεπε τις ραγδαίες αλλαγές που γίνονται και ότι η αναζωπύρωση των γηγενών στοιχείων παντρεμένων, άλλοτε ομαλά και άλλοτε ανώμαλα με το σύγχρονο, έβραζε ραγδαία.
Διατύπωνε μία πολύ ενδιαφέρουσα θεολογία, ριζωμένη γερά στο δόγμα και την εκκλησιολογία, και ταυτόχρονα ανοίγονταν σε έναν πολύτιμο, για την Αφρική, κοινωνικό προβληματισμό, θέτοντας το θέμα της νεοαποικιοκρατίας, της εξάρτησης της Αφρικής.
Ήταν χαρακτηριστική η άνεση που είχε στην επικοινωνία με τους ανθρώπους και η προθυμία να βρίσκεται μαζί τους. Ήταν ταυτόχρονα πολύ ανθρώπινος και γλυκός και εκεί που έπρεπε αυστηρός και κατηγορηματικός.
«Αγαπούσε τον άνθρωπο και φαινόταν καθαρά στον τρόπο του και στα μάτια του. Αγαπούσε τους ιερείς του, το ποίμνιο και ένιωθε Αφρικανός. Ενσωματώθηκε πλήρως στη σάρκα την εκκλησιαστική της Νιγηρίας και ένιωθε μέρος της πραγματικότητας.
Αγαπούσε πολύ την τέχνη και τον ενδιέφερε πολύ, κυρίως η αφρικανική. Ζούσε πραγματικά τον τρόπο τους και προσπαθούσε αυτόν τον τρόπο να τον μπολιάσει με το ευαγγέλιο.»
Ο μακαριστός Μητροπολίτης Αλέξανδρος έδειξε σε όσους ασχολούνται με την ιεραποστολή, έναν δρόμο και μία προσέγγιση, η οποία είναι το μέλλον της ιεραποστολής.
Ήδη από τις αρχές το 20ου αιώνα, είχε ξεκινήσει η προσπάθεια να διατυπωθεί η χριστιανική πίστη με αφρικανικούς τρόπους, που είναι όχι μόνο κάτι θεμιτό, αλλά και επιβεβλημένο, όπως τόνισαν οι συμμετέχοντες στην συζήτηση.
Δηλαδή, όχι μόνο με τους τρόπους με τους οποίους έχει διατυπωθεί η πίστη, με τις ελληνικές κατηγορίες σκέψεις, με τις φιλοσοφικού τύπου προέλευσης έννοιες στις οποίες έχει αποκρυσταλλωθεί η διατύπωση του δόγματος.
Αλλά και με διαφορετικούς τρόπους, να διατυπωθεί η ευαγγελική αλήθεια, με τρόπους της αφρικανικής νοοτροπίας που αφορούν την αφήγηση, το σύμβολο, τις διατυπώσεις για το θείο και τη σύνδεση Θεού και ανθρώπου.
Ο ιεραπόστολος, όπως τονίστηκε στη συζήτηση, καλείται να δει ότι ο Θεός βρισκόταν εκεί πριν την έλευση των ιεραποστόλων και πρέπει να ανιχνεύσει τα χνάρια του Θεού στην χειροπιαστή ζωή, την πολιτιστική δημιουργία, την αγωνία.
«Οι λέξεις που εμείς χρησιμοποιούμε που περιγράφουν και αποκαλύπτουν ένα κόσμο, σε μια περιοχή, όπως η Αφρική, δεν αποκαλύπτουν τον ίδιο κόσμο. Τα πράγματα νοηματοδοτούνται μέσα από την ιστορία των σχέσεων και της προσλήψεως των πραγματικοτήτων που μπορούν να δώσουν νόημα στη ζωή μας.
Άρα στην Αφρική πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να αποκαλύψουμε το μυστήριο, να εμφανίσουμε και κυρίως να βιώσουμε το γεγονός της σχέσης και τα μέσα θα τα πάρουμε από εκεί.»
Ο Μητροπολίτης Αλέξανδρος ουσιαστικά άνοιξε την Ορθόδοξη Εκκλησία σε έναν καινούργιο κόσμο και άνοιξε και τον κόσμο ολόκληρο στην Εκκλησία. Αυτό που έκανε είναι συγκλονιστικά ουσιαστικό, είναι επέκταση του μυστηρίου της αγάπης και ο Νιγηρίας Αλέξανδρος θεολογούσε στο ύψος της αγάπης.