Το Σωματείο για την Κρητική ιστορία, παράδοση και λαογραφία «Δροσουλίτες», παρουσίασε μία μουσική παράσταση, αφιερωμένη στα 250 χρόνια από την επανάσταση του Δασκαλογιάννη, το Σάββατο 24 Οκτωβρίου, στο Πνευματικό Κέντρο του Ιερού Ναού Ευαγγελιστρίας Πειραιώς, στο πλαίσιο του προγράμματος «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…».
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε χωρίς την συμμετοχή ακροατηρίου και μεταδόθηκε ζωντανά από το κανάλι του προγράμματος, στο YouTube.
Η πρώτη συγκροτημένη επανάσταση κατά των Τούρκων, έγινε το 1770. Ο αρχηγός και υποκινητής, Ιωάννης Βλάχος – Δασκαλογιάννης, μετά την καταστολή της επανάστασης, γδάρθηκε ζωντανός στο Ηράκλειο. Τα Σφακιά καταστράφηκαν.
Το 1770 ήταν ένας χρόνος που προσέθεσε την δική του πινελιά, στον πίνακα των ξεσηκωμών της Ελλάδας και της Κρήτης. Ήταν όμως κι ένας χρόνος που έδωσε το στίγμα του σε πανελλήνιο επίπεδο, αφού εκδηλώθηκε συντονισμένη επαναστατική δραστηριότητα, σε όλο τον ελληνισμό.
Επιδιώκοντας να εκμεταλλευτούν τον Ρωσοτουρκικό ανταγωνισμό, οι Έλληνες ήρθαν σε συνεννόηση για την προετοιμασία μιας πανελλήνιας επανάστασης, που προηγήθηκε και προετοίμασε το 1821.
Ο Τούρκος δυνάστης, απειλούσε με αφανισμό τον Ελληνικό πληθυσμό, είτε μέσω φυσικής εξόντωσης, είτε μέσω αφομοίωσης και εξισλαμισμού, προς αποφυγή των βασάνων της σκλαβιάς.
Η εμμονή των προγόνων μας στην ιδιοπροσωπία τους, ταυτισμένη με την ορθόδοξη πίστη, ήταν αυτή που τους κράτησε στην Ελληνική ταυτότητα.
Το ανάγλυφο των Σφακίων, με 22 κορυφές πάνω από τα 2.000 μέτρα, πολυάριθμα φαράγγια και το αντιστασιακό ήθος των κατοίκων, αποθάρρυνε την εγκατάσταση κατακτητών και χάρισε μία δύσκολη, αλλά ελεύθερη ζωή στους κατοίκους της επαρχίας.
Η αγάπη στην ελευθερία και η αλληλεγγύη μεταξύ των κατοίκων, ήταν στοιχεία που διαμόρφωσαν στο διάβα του χρόνου, τον αντιστασιακό χαρακτήρα των Σφακιανών και οδήγησαν στην ανάδειξη πολυάριθμων καπετάνιων και χαῒνιδων.
Μέσα σε ένα τέτοιο πνεύμα, ο ανήσυχος και έτοιμος Δασκαλογιάννης, καλεί σε σύσκεψη τις μεγαλύτερες οικογένειες της επαρχίας.
Ο ξεσηκωμός κινητοποίησε αμέσως τους Τούρκους. Δεν ήταν μόνο η αντρεία των Σφακιανών, ήταν ότι και στις υπόδουλες περιοχές, οι ραγιάδες ξεθάρρευαν. Οι εχθροί είναι αναρίθμητοι. Παρά τη λυσσώδη αντίσταση, προσβάλλουν τα Σφακιά από παντού, σκοτώνουν, καταδιώκουν και καταστρέφουν.
Η αντίσταση συνεχίζεται μέσα στην επαρχία, ενώ οι πολεμιστές πρέπει να σώσουν τα γυναικόπαιδα. Η απελπιστική κατάσταση στην οποία βρίσκονται πια τα Σφακιά, οδηγεί τον Δασκαλογιάννη να παραδοθεί, με την σκέψη, ότι η δική του, βέβαιη θυσία, θα σταματήσει την καταστροφή και θα γλυτώσει τους συμπατριώτες του.
Παρά την αντίδραση των επαναστατών που δεν δέχονται την παράδοση, ο Δασκαλογιάννης παραδίδεται σιδεροδέσμιος στον Πασά του Μεγάλου Κάστρου και γδάρθηκε ζωντανός τον Ιούνιο του 1771.
Το τέλος της επανάστασης του Δασκαλογιάννη, ήταν η αρχή της αντίστροφης μέτρησης για την ελευθερία, την αναστροφή του κλίματος των εξισλαμισμών και της επέκτασης του τουρκικού στοιχείου στο νησί.
Αυτός ο σπόρος οδήγησε μερικά χρόνια μετά στην επανάσταση του 1821 και σε μια σειρά αδιάκοπων επαναστάσεων στην Κρήτη μέχρι το 1913, οπότε επιτεύχθηκε ο προαιώνιος στόχος της ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα, πρώτη φορά μετά το χωρισμό της από το Βυζάντιο το 1204.
