Εμείς δουλεύουμε με τους ανθρώπους που μπαίνουν στις ανοιχτές πόρτες των Εκκλησιών και ανοίγουν τις πόρτες της καρδιάς τους να δεχθούν έναν κληρικό να τους μιλήσει και να επέμβει ευεργετικά στη ζωή τους.
Στο “Ενοριακό Αρχονταρίκι” του προγράμματος «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…» του Ιερού Ναού Ευαγγελιστρίας Πειραιώς, ο Ηλίας Λιαμής, Δρ. Θεολογίας, Μουσικολόγος και Συγγραφέας, φιλοξένησε την Δευτέρα 22 Οκτωβρίου, τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Θερμοπυλών κ. Ιωάννη, Καθηγούμενο της Ιεράς Μονής Πεντέλης και Γενικό Διευθυντή του Διορθόδοξου Κέντρου της Εκκλησίας της Ελλάδος, σε μία εκ «βαθέων» συζήτηση.
Μονή Πεντέλης
Ξεκινώντας από την ιδιότητα του Σεβασμιωτάτου, ως Καθηγουμένου της Ιεράς Μονής Πεντέλης, στην οποία εντάχθηκε το 1969, τέθηκε το θέμα κατά πόσο είναι εφικτός ο μοναχισμός σε ένα αστικό περιβάλλον.
Απαντώντας τόνισε πως η Μονή Πεντέλης είναι ένα αστικό μοναστήρι, με τις πόρτες ανοιχτές. Οι Πατέρες να βγαίνουν στον κόσμο να δουλεύουν στις ενορίες, αλλά και να μπαίνει ο κόσμος μέσα στο μοναστήρι, να εκκλησιαστεί, να προσευχηθεί, να εξομολογηθεί, να ξεκουραστεί, να αναπαυτεί το μυαλό του.
«Αυτή είναι η αποστολή ενός τέτοιου μοναστηριού, που είναι μέσα στον αστικό ιστό. Κάνουμε ένα σιωπηρό και μη προγραμματισμένο ποιμαντικό έργο. Είναι ένα άλλο είδος μοναχισμού, μια ανάγκη επείγουσα και επίκαιρη για μια μεγάλη πόλη, όπως είναι η Αθήνα.»
Η Μονή Πεντέλης συμπλήρωσε εφέτος 440 χρόνια από την ίδρυσή της το 1578 και όλα αυτά τα χρόνια, είχε μοναχούς. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί κουβαλάει μια ζωντανή ιστορία.
Το μοναστήρι δεν μπορεί να οργανώσει ποιμαντικό έργο, συνέχισε, όμως τουλάχιστον πρέπει η αδελφότητα να συνεχίζει την ιστορική μοναστική παράδοση.
Ευτυχώς, υπογράμμισε οι περισσότεροι των Πατέρων είναι πτυχιούχοι, όχι μόνο θεολογίας αλλά και άλλων επιστημών. Αυτό σημαίνει ότι είναι άνθρωποι σοβαροί, μελέτησαν, υποτάχθηκαν, ακόμα και σε μεγάλη ηλικία, είναι αυτοπειθαρχημένοι και μπορούν να προσφέρουν έργο στην Εκκλησία.
Και αυτά τα προσόντα τους, τα προσφέρουν στην διακονία, στην αγάπη του Θεού για τους ανθρώπους.
«Εμείς ζούμε εκεί σαν μοναχοί, μέσα στο μοναστήρι, ο χώρος που κατέχουμε είναι ένα δωμάτιο, έχουμε την βιβλιοθήκη μας, η καμπάνα θα χτυπήσει το πρωί στην ώρα της, θα γίνει ο Όρθρος ή και η θεία Λειτουργία, ο Εσπερινός καθημερινά, οι Πατέρες θα κατέβουν στην εκκλησία να ψάλλουν.
Το μοναστήρι δουλεύει σαν μοναστήρι, με αυτούς τους ανθρώπους με όλες τις άλλες δραστηριότητες. Είναι ένας συνδυασμός απρογραμμάτιστος αλλά που μας έβαλε στο πρόγραμμα του.»
Ποιμαντική
Επόμενος σταθμός στην συζήτηση, ήταν τα προβλήματα της ποιμαντικής στην εποχή μας.
Ο κόσμος πειράζεται από πολλούς πειρασμούς, σημείωσε ο Σεβασμιώτατος. Το πρόβλημα το εστιάζουμε σήμερα, κυρίως στα οικονομικά προβλήματα, την οικονομική ανέχεια.
Αυτά έφεραν πρόσθετους πειρασμούς στη ζωή των ανθρώπων και αλλοίωσαν το ήθος τους. Η απαίτηση να έχουν τα στοιχειώδη υλικά για να επιβιώσουν, δημιούργησε ένα άλλο ήθος.
Αντιμετωπίζει η Εκκλησία αυτά τα φαινόμενα και το δύσκολο είναι η διαποίμανση αυτών που πεινούν. Πρέπει να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να σταθούν στο ήθος τους.
«Η Εκκλησία ιδρύθηκε από τον Χριστό. Ο Χριστός ήρθε στη γη για να καλέσει τους ανθρώπους στη βασιλεία Του. Εμείς δυστυχώς, θέλοντας να καλύψουμε τις ανάγκες των ανθρώπων, γινόμαστε ένα με τον κόσμο.
Αυτόν τον κόσμο να τον βοηθήσουμε, να τον εξαγιάσουμε με τα ιερά μυστήρια, να τον διδάσκουμε με τον λόγο μας και να σταθούμε δίπλα του στην πορεία προς τον ουρανό.»
Αυτό είναι το πιο δύσκολο πρόβλημα για την σημερινή ποιμαντική της Εκκλησίας. Με την υποτίμηση δε του γάμου, έχουμε υπερβολικά μεγάλα προβλήματα.
Αυτό είναι τώρα το έργο της Εκκλησίας, να περνάει το ήθος.
«Εμείς δουλεύουμε με τους ανθρώπους που μπαίνουν στις ανοιχτές πόρτες των Εκκλησιών και ανοίγουν τις πόρτες της καρδιάς τους να δεχθούν έναν κληρικό να τους μιλήσει και να επέμβει ευεργετικά στη ζωή τους.»
Διορθόδοξο Κέντρο της Εκκλησίας της Ελλάδος
Αναφορά, όπως ήταν επόμενο, έγινε στοΔιορθόδοξο Κέντρο της Εκκλησίας της Ελλάδος, στο οποίο ο Σεβασμιώτατος είναι Γενικός Διευθυντής και στεγάζεται στην Μονή Πεντέλης.
Το Διορθόδοξο Κέντρο τόνισε, ιδρύθηκε για να δώσει μια διέξοδο κι ένα βήμα, στους αδελφούς μας των σλαβικών εκκλησιών που ήταν στο σοβιετικό παραπέτασμα. Σταδιακά έγινε το επίσημο συνεδριακό κέντρο της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Τα τελευταία χρόνια στους σκοπούς του εντάχθηκε κι ένα διαρκές σεμινάριο επιμορφώσεως εκπαιδευτικών, με την πιστοποίηση του Υπουργείου Παιδείας.
Νέες τεχνολογίες
Τέλος έγινε και μια σύντομη αναφορά στις νέες, συνεχώς αναπτυσσόμενες τεχνολογίες και την αντίστοιχη ποιμαντική που αναπτύσσει η Εκκλησία, κλείνοντας κάπου εκεί την πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση.
Το εκκλησίασμα, είπε ο Σεβασμιώτατος, οι άνθρωποι που έρχονται να πάρουν ποιμαντική καθοδήγηση, ίσως δεν είναι ενημερωμένοι για όλες τις ακραίες τεχνολογικές εξελίξεις.
Και ολοκλήρωσε σημειώνοντας:
«Με διάκριση και πολύ προσοχή, μπορούμε τα μέσα που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητα, όπως κινητά, tablets, χωρίς να αλλοιώνεται ο χαρακτήρας της ποιμαντικής, να τα χρησιμοποιήσουμε για την μόρφωση, επιμόρφωση, καλλιέργεια και ποιμαντική καθοδήγηση, ιδίως των νέων.»