Το έμβρυο των πρώτων ωρών, των πρώτων ημερών, το νεογέννητο βρέφος, το παιδί, ο έφηβος, ο νέος, ο ώριμος ή ο ηλικιωμένος άνθρωπος είναι βιολογικοί ηλικιακοί σταθμοί της ίδιας και μοναδικής ανθρώπινης ζωής.
Αναγνωρίζοντας την σημαντικότητα και το εύρος της ποιμαντικής δραστηριότητας που αναπτύσσεται στον Ιερό Ναό Ευαγγελιστρίας Πειραιώς, το πρόγραμμα “Κοινωνία – Πολιτισμός – Θρησκεία” του Εργαστηρίου Τοπικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΟΠΑ), του Τμήματος Οικονομικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιώς συμμετέχει στο φετινό πρόγραμμα “ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…” με μια σειρά συζητήσεων, υπό τον γενικό τίτλο “Θεολογικό Αρχονταρίκι”, που θα πραγματοποιούνται ανά δεκαπενθήμερο.
Στις συζητήσεις θα συμμετάσχουν επιστήμονες διαφόρων κλάδων και ειδικοτήτων. Η πρώτη συζήτηση πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 6 Οκτωβρίου, στο Πνευματικό Κέντρο του Ναού με κεντρικό θέμα «Σύγχρονα προβλήματα Βιοηθικής – Συμβουλευτική και Αμβλώσεις».
Στη συζήτηση συμμετείχαν η κα Ζαχαρούλα Καλλιαντζή, Αρχαιολόγος- M.Sc. Phil. & Θεολογίας, η κα Ναταλία Σκαρμούτσου, Νηπιαγωγός και ο κ. Χαράλαμπος Χωραΐτης, Θεολόγος Msc. Ιατρικής.
Τον συντονισμό είχε ο κ. Ισίδωρος Παχουνδάκης, Υπεύθυνος Εκπαίδευσης του Εκπαιδευτικού Προγράμματος.
Ισίδωρος Παχουνδάκης
Ξεκινώντας την συζήτηση, ο Υπεύθυνος Εκπαίδευση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος κ. Ισίδωρος Παχουνδάκης, αφού καλωσόρισε τους παρευρισκόμενους, παρουσίασε τους στόχους και την αποστολή του προγράμματος «Κοινωνία – Πολιτισμός – Θρησκεία», τη συνεργασία με το «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…» και τη φιλοσοφία της θεματολογίας που έχει προγραμματιστεί.
Ζαχαρούλα Καλλιαντζή
Πρώτη πήρε το λόγο η κα Ζαχαρούλα Καλλιαντζή, Αρχαιολόγος- M.Sc. Phil. & Θεολογίας, η οποία παρουσίασε το θέμα «Σύγχρονα ζητήματα βιοηθικής και ορθόδοξη θεολογία – Η τεχνητή διακοπή της κύησης.»
Βιοηθική, εξήγησε, είναι ένας όρος που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1971 και αντικατέστησε σταδιακά τον όρο ιατρική ηθική. Εξετάζει εάν μία ιατρική πράξη είναι τεχνικά και ηθικά εφικτή.
Στο πλαίσιο αυτό τονίστηκε ότι πρέπει να γίνει σαφές ότι ο κίνδυνος να υποβαθμιστεί η ιερότητα του ανθρώπινου προσώπου είναι μεγάλος και ότι είναι επιτακτική η ανάγκη ενός ανοικτού, διαρκούς διαλόγου μεταξύ επιστήμης, τεχνολογίας, κόσμου, Εκκλησίας με επιδιωκόμενο στόχο τον σεβασμό της ζωής του ανθρώπου από την πρώτη στιγμή της σύλληψής του έως την τελευταία του πνοή!
Βασική Αρχή και Θέση της Ορθόδοξης Θεολογίας είναι η συναίσθηση της πεπερασμένης ύπαρξής μας σε σχέση με τον Πλαστουργό, στην άνευ όρων και ορίων αγάπη Του, ο σεβασμός του ανθρώπινου κτίσματος και η υπευθυνότητα του ανθρώπινου προσώπου ως εικόνα Θεού.
Στη συνέχεια έδωσε τον ορισμό της άμβλωσης. Η άμβλωση ή αλλιώς έκτρωση ή περιφραστικά τεχνητή διακοπή της κύησης, είναι η διακοπή μιας αδιατάρακτης ενδομητρίου κύησης, η οποία οδηγεί στην αφαίρεση του ανεπιθύμητου εμβρύου από την μήτρα της κυοφόρου γυναίκας, με συνέπεια τον θάνατό του. Χρονικά πραγματοποιείται προτού συμπληρωθούν οι 24 εβδομάδες κύησης, με τη συναίνεση της εγκύου και τη βοήθεια της ιατρικής επιστήμης (εφαρμοσμένες μέθοδοι: φαρμακευτική έκτρωση, μέθοδος με διαστολή τραχήλου και εκκένωση μήτρας, έκτρωση μερικής γέννησης κ.ά.).
Όπως σημείωσε η κα Καλλιαντζή:
«Το έμβρυο των πρώτων ωρών, των πρώτων ημερών, το νεογέννητο βρέφος, το παιδί, ο έφηβος, ο νέος, ο ώριμος ή ο ηλικιωμένος άνθρωπος είναι βιολογικοί ηλικιακοί σταθμοί της ίδιας και μοναδικής ανθρώπινης ζωής.»
Η έκτρωση κατά τη διδασκαλία της Εκκλησίας είναι Φόνος και μάλιστα φόνος ενός ανυπεράσπιστου ανθρώπου. Το έμβρυο έχει ψυχή, η οποία εκδηλώνει τις ενέργειές της κατά την ωρίμανση του σώματος και των οργάνων του. Οι Πατέρες της Εκκλησίας έχουν θεσπίσει κανόνες που απαγορεύουν την έκτρωση, όπως ο Μ. Βασίλειος.
Καταλήγοντας, συμπλήρωσε:
«Η γυναίκα να μην αναγκάζεται να υποδύεται τον ρόλο του θύτη ή του θύματος, αλλά να αναλαμβάνει τον ρόλο της υπεύθυνης και ευσυνείδητης κυοφόρου μητέρας, η οποία είναι υπεύθυνη για τη ζωή της και το σώμα της και επιλέγει ελεύθερα τη χρονική στιγμή που θέλει τον άνθρωπό της για συνδημιουργό της νέας ζωής που θα φέρουν μαζί σε αυτόν τον κόσμο.»
Ναταλία Σκαρμούτσου
Στη συνέχεια το λόγο έλαβε η κα Ναταλία Σκαρμούτσου, Νηπιαγωγός η οποία μίλησε με θέμα «Συμβουλευτική και αμβλώσεις».
Αναλύοντας τα διάφορα επίπεδα προσωπικής ενδυνάμωσης της μητέρας, ανέφερε καταρχήν ότι σε πνευματικό επίπεδο, η μητέρα οφείλει να είναι «ελεύθερη». Ο εσωτερικά ελεύθερος άνθρωπος δεν υποτάσσεται, είναι αδέσμευτος, ανεξάρτητος, τα πάθη του δεν μπορούν να τον παρασύρουν και είναι απαλλαγμένος από οικονομικές, υλικές και ψυχικές εξαρτήσεις.
Όντας ελεύθερος, δεν μαζοποιείται και δεν διαιωνίζει εσφαλμένα στερεότυπα. Η οξύτητα πνεύματος και η ευστροφία οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στον προβληματισμό και στη γόνιμη αμφισβήτηση.
Όπως εξήγησε:
«Όταν καλλιεργεί την αυτοκυριαρχία, συνειδητοποιεί τα ελαττώματά του και τους κρυφούς, μη συμβατούς πόθους του, και μεταβαίνει στο ψυχικό εκείνο επίπεδο, όπου θα εφοδιαστεί με όλα τα αναγκαία προσόντα, ώστε να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις του μέλλοντος αποτελεσματικά.
Ελπίζει, υπομένει, επιμένει, πειθαρχεί και με ισχυρή βούληση, θάρρος και ισορροπημένη και υγιή αυτοεκτίμηση θέτει ανώτερους στόχους και κίνητρα για το άμεσο μέλλον.»
Από ηθικής απόψεως, οφείλει η κυοφορούσα μητέρα να ξεπεράσει αυτόν τον «σκόπελο», αποκτώντας γνωσιολογική ευθύνη, δηλαδή να εμπεδώσει την σκέψη «τι είναι ορθό να πράξω, πώς πρέπει να το πράξω και γιατί είναι αναγκαίο».
Η έλλειψη γονικής υπευθυνότητας, συνέχισε, αποτρέπει τους γονείς από το να αναλάβουν την πρόκληση να αγαπήσουν ένα παιδί. Με τον προγεννητικό έλεγχο και την άμβλωση, οι γονείς διατηρούν τον «έλεγχο» στη ζωή τους. Βεβαιώνονται ότι τα παιδιά τους θα είναι τόσο «τέλεια» όσο και τα σπίτια και τα αυτοκίνητά τους…
Στο επίπεδο της εκκλησιαστικής ενδυνάμωσης, η Εκκλησία «απλώνει το χέρι», για να φέρει τη νέα μητέρα και το παιδί της μέσα στη σύναξη της χάριτος. «η γυνή σωθήσεται διά της τεκνογονίας». Χρειάζεται «στροφή» στην ειλικρινή μετάνοια ενώπιον του Θεού.
Τέλος η κα Σκαρμούτσου αναφέρθηκε στα προγράμματα πρόληψης και εκπαίδευσης, με στόχο κυρίως την ενδυνάμωση, υποστήριξη και εκπαίδευση των νέων ώστε να υιοθετήσουν μια θετική στάση ζωής και να αναπτύξουν δεξιότητες που να αντιστέκονται σε τέτοιου είδους πρακτικές. Επίσης την συμβουλευτική και υποστήριξη της οικογένειας με σκοπό την ενίσχυση του γονεϊκού ρόλου και τη βελτίωση της επικοινωνίας.
Χαράλαμπος Χωραΐτης
Τελευταίος, μίλησε ο κ. Χαράλαμπος Χωραΐτης, Θεολόγος Msc. Ιατρικής, ο οποίος ανέλυσε την «Συμβουλευτική στη λήψη αποφάσεων».
Απόφαση είναι η ενέργεια επιλογής μιας λύσης, από ένα σύνολο εναλλακτικών λύσεων που μπορούν να υλοποιηθούν. Για τη λήψη μιας απόφασης, ακολουθούνται 5 βήματα: Καθορισμός της κατάστασης, ανάλυση της κατάστασης, προσδιορισμός λύσεων, επιλογή μιας από αυτές τις λύσεις, εφαρμογές της επιλογής.
«Οι βασικοί πυλώνες στη λήψη μιας απόφασης είναι τρεις: Ξέρω ποιος είμαι, Ξέρω τι συμβαίνει, Ξέρω τι θέλω. Το ζητούμενο είναι μια συγκροτημένη και ελεύθερη προσωπικότητα, που μπορεί να λαμβάνει αποφάσεις (τι αξία έχει η ζωή μας αν δεν είμαστε ελεύθεροι να πάρουμε τις αποφάσεις που θεωρούμε σημαντικές στο κοινωνικό μας πλαίσιο;).»
Η οικογένεια παρέχει βοήθεια στην προσωπική αξιολόγηση με την υποστήριξη και την ενθάρρυνση στις προσωπικές προσπάθειες. Οι φίλοι και οι συγγενείς, από την άλλη, παρέχουν μια άνεση συζήτησης, κατανόηση, αλληλοστήριξη. Τα social media, βοηθούν με την έρευνα θεμάτων αναζήτησης, την επικοινωνία με ειδικούς ή με άλλους συνανθρώπους με παρόμοια βιώματα. Και η εκπαίδευση, τον επαναπροσδιορισμό του αξιακού κώδικα.
Και κατέληξε ο κ. Χωραΐτης:
«Δρόμος ελευθερίας, είναι η αυτογνωσία και η αυτοσυγκράτηση.»
Του Σταμάτη Μιχαλακόπουλου
