Οι ευτυχισμένοι άνθρωποι είναι σε απόλυτη εναρμόνιση με το παρόν της ζωής τους, με αυτό που υπάρχει μπροστά τους κι ας είναι και δύσκολο, οδυνηρό.
Στο “Ενοριακό Αρχονταρίκι” του Ιερού Ναού Ευαγγελιστρίας Πειραιώς, ο Θεολόγος – Μουσικολόγος κ. Ηλίας Λιαμής φιλοξένησε την Δευτέρα 2 Οκτωβρίου, τον Συγγραφέα και Εφημέριο του Ιερού Ναού Αγίας Ειρήνης Ηρακλείου Κρήτης, Πρωτοπρεσβύτερο Χαράλαμπο – Λίβυο Παπαδόπουλο, σε μία «εκ βαθέων» συζήτηση.
Ο π. Χαράλαμπος Παπαδόπουλος ζει στη νότια Κρήτη, στο χωριό Πύργος, μεταξύ Αστερουσίων Ορέων και Λιβυκού Πελάγους (γι’ αυτό και Λίβυος). Είναι εφημέριος στην ενορία Αγ. Ειρήνης Πύργου, όπου αναπτύσσει δραστηριότητες γύρω από την ποιμαντική προσέγγιση του σύγχρονου ανθρώπου και συγκεκριμένα των νέων.
Ο λόγος του ξεχωρίζει γιατί «μιλάει» περισσότερο τη γλώσσα των νέων, με αποτέλεσμα να γεμίζει αίθουσες στις οποίες επικρατεί το αδιαχώρητο, όπως συνέβη και αυτήν την φορά. Γιατί κάθε συζήτηση μαζί του είναι πάντα «μονοπάτι» που σε οδηγεί περισσότερο σε νέες αναζητήσεις.
Η εκδήλωση, πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος καθημερινών δράσεων του Ναού, με τον τίτλο «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…».
Η άρνηση να δούμε την αλήθεια μας
Πρώτος σταθμός της συζήτησης, τέθηκε η δυσκολία της αποδοχής από τον διαχρονικό άνθρωπο, αυτού που είναι. Είναι ζητούμενο να είμαστε ο εαυτός μας, τόνισε ο π. Χαράλαμπος. Είναι δύσκολο να γίνει γιατί εμείς οι ίδιοι δυσκολευόμαστε να αποδεχτούμε αυτό το οποίο είμαστε.
Ο διαχρονικός άνθρωπος, συνέχισε, αλλά και ο σύγχρονος άνθρωπος έχει μία δυσκολία στο να αποδεχτεί την πραγματικότητα του εαυτού του, αυτό που πραγματικά είναι. Και διαρκώς παίζει διάφορους ρόλους, μασκαρεύεται για να μην έρθει ποτέ σε επαφή με την όντως πραγματική του αλήθεια.
«Μας τρομάζει πάρα πολύ ο εαυτός μας, αυτό που κρύβουμε μέσα μας. Μας τρομάζει να αποδεχτούμε ότι δεν είμαστε τέλειοι. Μας φοβίζει να αποδεχτούμε ότι ενδεχομένως να είμαστε και οι ηττημένοι της ζωής, ότι ενδεχομένως ίσως να αποτύχαμε στην προσωπική, οικογενειακή, πνευματική μας ζωή.»
Η εκκοσμίκευση
Αυτό που ονομάζουμε κοσμικό πνεύμα, μπαίνει με έναν ιδιαίτερο τρόπο στο χώρο της Εκκλησίας, σημείωσε ο π. Χαράλαμπος. Μεταφέρουμε αντιλήψεις της κοσμικής νοοτροπίας, μέσα στο χώρο της πνευματικής ζωής.
Έτσι, όπως στον κόσμο θεωρείται επιτυχημένος εκείνος που εύκολα, χωρίς κόπο έβγαλε χρήματα, έτσι και στον χώρο της Εκκλησίας θέλουμε γρήγορα, παίρνοντας ένα κομποσκοίνι, διαβάζοντας ένα βιβλίο και βρίσκοντας έναν πνευματικό, με συνοπτικές διαδικασίες και σε λιγοστό χρόνο, αγνοώντας την καρτερία, την υπομονή και την μετάνοια, να αγιάσουμε, να φτάσουμε σε οράματα και καταστάσεις πνευματικές, όπως είπε χαρακτηριστικά.
Επίσης στον κόσμο θέλουμε όλα να τα ελέγχουμε. Έτσι και στην Εκκλησία, δυσκολευόμαστε να αφεθούμε στην πρόνοια του Θεού, να αφεθούμε στην ροή των γεγονότων, να αφεθούμε στο σχέδιο του Θεού.
Και συμπλήρωσε:
«Θέλουμε ει δυνατόν να ελέγξουμε την βουλή του Θεού, τον ίδιο τον Θεό. Να του πούμε πώς να φερθεί, τι να κάνει, να καθορίσουμε την απάντηση που θα δώσει στη ζωή μας.
Στο ποσοστό που δεν μπορούμε να αντέξουμε την δική μας προσωπική αλήθεια, δεν μπορούμε να αντέξουμε και την αλήθεια του άλλου. Γιατί η αλήθεια του άλλου, η ταπείνωση του, η συμφιλίωση του με την ήττα του, με την αδυναμία του, αυτή η γνώση του εαυτού του, αυτό με αγχώνει και τότε αμύνομαι επιθετικά, βίαια, πολεμώντας τον.
Γιατί αν μπορώ να δω την ταπείνωση του άλλου, αυτήν την γύμνια του άλλου, θα πρέπει ύστερα να κάνω και τα δικά μου εσωτερικά κοιτάγματα.»
Ο αυθεντικός άνθρωπος, ο αληθινός είναι «επικίνδυνος» για ένα σύστημα που δομείται στο ψέμα, την υποκρισία, το σκοτεινό, το αδιαφανές.
Ο αστικός χριστιανισμός, όπως εξήγησε ο π. Χαράλαμπος, μιλάει για τον επιτυχημένο, τον δυνατό, το νικητή, αυτόν που με τις αρετές του κερδίζει τον παράδεισο, αυτόν που με την ηθική του κάμπτει το έλεος του Θεού, αυτόν που καταξιώνεται κοινωνικά. Είναι μία ηθική που λέει ότι όταν βρω δουλειά είμαι ευλογημένος. Ο Θεός μου έστειλε δουλειά, λεφτά, υγεία. Μια ηθική προτεσταντικού τύπου.
Εκεί δεν έχει χώρο ο ηττημένος, ο ταπεινός, ο εξουθενωμένος, ο αναγκεμένος, ο πληγωμένος άνθρωπος.
Και συνεχίζοντας, τόνισε:
«Ετοιμάζουμε παιδιά που δεν έχουν μαθητεύσει στην έννοια της ήττας στην ζωή. Όταν δεν έχεις μάθει να διαχειρίζεσαι την ήττα και την αποτυχία στη ζωή σου και δεν έχεις κάνει περάσματα από την κόλαση, δεν μπορείς να μιλάς για τον παράδεισο. Για να πας στον παράδεισο πρέπει να περάσεις εκατοντάδες φορές απ’ την κόλαση.
Δεν έχει τόσο σημασία τι θα πω στα παιδιά μου, αλλά τι θα ζήσουν τα παιδιά μου μαζί μου. Δεν έχει σημασία πόσο καλά τα κατήχησα, εάν αυτό που έζησαν μαζί μου δεν είχε αλήθεια και ποιότητα. Η επιτυχία δεν έγκειται στο τι θα δώσω στο παιδί μου ως πληροφορία, αλλά τι θα ζήσω μαζί του μέσα στο σπίτι.»
Η ενοχή της επιθυμίας
Σε άλλο σημείο της συζήτησης, τέθηκε το ζήτημα της θέσης της επιθυμίας στη ζωή μας. Το λάθος ξεκινάει, τόνισε ο π. Χαράλαμπος, όταν μέσα στην Εκκλησία θεωρούμε ότι η επιθυμία, από μόνη της ως γεγονός, είναι καταδικαστέα και είναι αμαρτωλή.
«Ένα ον που δεν επιθυμεί, είναι ένα ανάπηρο ον, ένα ανέραστο πρόσωπο. Αν φύγει η επιθυμία από τον άνθρωπο, δεν είναι άνθρωπος. Ο άνθρωπος επιθυμεί και μέσα από την επιθυμία του καταγράφεται η βαθειά του έλλειψη. Και η βαθειά έλλειψη καταγράφει τη δίψα του για το απόλυτο, που είναι ο Θεός.
Το θέμα δεν είναι να ακυρώσουμε την επιθυμία στους ανθρώπους, αλλά να καταλάβουμε ότι μέσα στην εν Χριστώ ζωή πρέπει να μεταμορφωθεί η επιθυμία. Όταν δημιουργείς έναν άνθρωπο στον οποίον του λες ότι το να επιθυμείς είναι κακό, δημιουργείς έναν ενήλικα ο οποίος έχει ενοχή στη χαρά, στην απόλαυση.»
Διαμορφώνουμε ανθρώπους οι οποίοι δεν έχουν σαφή όρια του εαυτού τους, συνέχισε ο π. Χαράλαμπος. Χάνονται μέσα στην επιθυμία του άλλου. Νιώθουν ότι υπάρχουν μόνο όταν ικανοποιούν τον άλλον. Καθρεφτίζονται στα μάτια του άλλου. Και τότε είναι ήρεμοι. Μόλις δουν ότι ο άλλος δυσαρεστείται, αυτομάτως νιώθουν μία ενοχή.
Στην πνευματική ζωή πρέπει να έχεις έναν εαυτό για να τον δώσεις στον άλλον. Οι ευτυχισμένοι άνθρωποι είναι σε απόλυτη εναρμόνιση με το παρόν της ζωής τους, με αυτό που υπάρχει μπροστά τους κι ας είναι και δύσκολο, οδυνηρό.
Όπως είπε δε χαρακτηριστικά, δεν είναι τυχαία η παρουσία του Χριστού στον Άδη πριν την Ανάσταση. Η Ανάσταση θα έρθει αφού περάσουμε από τον Άδη. Ακούγεται σκληρό, πονάμε, υποφέρουμε, σταυρωνόμαστε. Αλλά δεν είμαστε μόνοι μας εκεί μέσα.
Σχέση νέων με την Εκκλησία
Συζητώντας τη σχέση των νέων ανθρώπων με την Εκκλησία, ο λόγος του π. Χαραλάμπους ήταν ξεκάθαρος. Εάν η Εκκλησία δεν είναι ένας χώρος όπου οι άνθρωποι θα βρίσκουνε μία βιωμένη εμπειρική αλήθεια, θα έχουμε τεράστια προβλήματα. Οι άνθρωποι σήμερα διψάνε για αλήθεια, για βίωμα, για εμπειρία. Δεν μπορεί να τους πείσει ένας θεσμός που είναι νεκρός.
Οι νέοι ζητούν από την Εκκλησία να είναι αυτό που είναι. Κοινότητα, κοινωνία προσώπων. Να μπορεί ο άλλος να μπει σε μια ενορία και να μοιραστεί τον πόνο του, τον καημό του, τα βάσανα του, τις χαρές και τις λύπες του. Να βρει έναν πατέρα, να βρει αδέλφια, να μοιραστεί αυτήν την εν Χριστώ οικογένεια και εμπειρία.
Και ακόμη:
«Η αγιότητα ενός ανθρώπου, επηρεάζει πάρα πολύ τα πάντα. Από το χώρο που μένεις, το δωμάτιο που ζεις, τα αντικείμενα που ακουμπάς, τους ανθρώπους που συναναστρέφεσαι.
Η Εκκλησία δεν σώζει με αυτά τα οποία κάνει, αλλά με αυτό το οποίο είναι. Η αγιότητα είναι αυτό που μπορεί να προσφέρει η Εκκλησία, η Χάρη του Θεού, η κοινωνία των Αγίων. Το μόνο κήρυγμα είναι ο τρόπος που ζούμε.
Η ορθόδοξη πνευματικότητα, η πίστη στον Θεό, είναι μια πίστη η οποία μπορεί να αμφιβάλει ταυτόχρονα ενώ εμπιστεύεται. Την ίδια στιγμή που αισθάνεσαι ότι χάνεσαι, να μπορείς να εμπιστεύεσαι.»
Μετά το πέρας της συζητήσεως, ακολούθησε διάλογος με τους παρευρισκόμενους που είχαν κυριολεκτικά πλημμυρίσει την αίθουσα εκδηλώσεων του Πνευματικού Κέντρου του Ιερού Ναού Ευαγγελιστρίας Πειραιώς.
Του Σταμάτη Μιχαλακόπουλου
