Του Σταμάτη Μιχαλακόπουλου
Στο “Ενοριακό Αρχονταρίκι” του Ιερού Ναού Ευαγγελιστρίας Πειραιώς, ο π. Σπυρίδων Τσιμούρης φιλοξένησε την Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου, τον Συγγραφέα και Εφημέριο του Ιερού Ναού Αγίας Ειρήνης Ηρακλείου Κρήτης, π. Χαράλαμπο – Λίβυο Παπαδόπουλο, σε μία «εκ βαθέων» συζήτηση, με θέμα: «Διάλογοι για τα σπουδαία».
Η εκδήλωση, πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος καθημερινών δράσεων του Ναού, με τον τίτλο «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…».
Λέξεις – κλειδιά που οριοθέτησαν τον άξονα πάνω στον οποίον κινήθηκε η συζήτηση, ήταν η πλήξη, η έκπληξη και το μυστήριο της εισόδου του Κυρίου στον κόσμο.
Πλήξη
Πρώτος σταθμός της συζήτησης ήταν η πλήξη και η βαρεμάρα. Επ᾽ αυτού ο π. Λίβυος σημείωσε πως παρ᾽ όλα αυτά, υπάρχει μια πλήξη και μια βαρεμάρα η οποία είναι πάρα πολύ δημιουργική.
Πολλές φορές αυτή η αίσθηση του κενού, που μας κάνει να οδηγούμαστε στην αίσθηση ότι βαριόμαστε να κάνουμε τα πάντα, ενώ είναι οδυνηρό συναίσθημα, είναι και δημιουργικό. Διότι μας λέει ότι πρέπει η ζωή μας να γεμίσει με κάτι.
Στο ποσοστό λοιπόν που αντιλαμβανόμαστε ότι κάτι μας λείπει, συγχρόνως κινητοποιούνται μέσα μας δυνάμεις, ώστε να το γεμίσουμε αυτό το κενό.
Το ζητούμενο βέβαια είναι το τι θα βρούμε να το γεμίσουμε. Πάντως δεν είναι απελπιστικό και αδιέξοδο το να αισθάνεται κάποιος αυτήν την βαρεμάρα.
Έχει ένα προνόμιο, ότι μας αποδεικνύει μια ματαιότητα που έχουν τα πράγματα, ότι ο κόσμος είναι πολύ μικρός για να χωρέσει την δίψα μας, το «θέλω» της καρδιάς μας. Η δίψα και η πείνα μας, είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτά που μπορεί να μας προσφέρει ο κόσμος, δηλαδή ο αξιακός κώδικας που προβάλλει ο πολιτισμός μας.
«Μέσα μας, ενδογενώς, έχουμε μία δίψα του τέλειου, μια δίψα να βρούμε το απόλυτα τέλειο στον άλλον. Οπότε, ζητάμε διαρκώς στις σχέσεις μας, ο άλλος να μας εκπλήσσει, να είναι στη ζωή μας κάτι το θαυμαστό. Αλλά ο άλλος, δεν μπορεί να είναι πάντα αυτό.
Γι᾽ αυτό και βλέπουμε ότι τον άλλον τον αγαπούμε στο ποσοστό που εξυπηρετεί αυτήν την εικόνα που έχουμε στο μυαλό μας, του τέλειου. Και πολλές φορές τους φίλους μας τους επιλέγουμε όταν μπορούν να μας κάνουν να γελάμε, να περνάμε καλά.»
Δηλαδή η σχέση μας μπαίνει σε μια διαδικασία χρηστικότητας. Ο άλλος να είναι ένα χρηστικό εργαλείο στη δική μας προσωπική ευτυχία.
Μπουχτίζω λοιπόν και με κουράζει ο άλλος, συνέχισε ο π. Λίβυος, στο βαθμό που εγώ αισθάνομαι ότι πρέπει να είναι εξιδανικευμένος, πάντοτε, ανά πάσα στιγμή.
Αν είναι μία νεύρωση και ένας ψυχαναγκασμός, ότι εγώ θέλω πάντοτε να βρίσκω στους άλλους το απολύτως τέλειο και το ιδανικό, αυτό θα με κουράσει και θα με εξοντώσει. Και είναι και ματαιοπονία γιατί δεν υπάρχει κάτι τέτοιο στον κόσμο αυτό.
Μέσα όμως σε αυτήν την αναζήτηση της τελειότητας υπάρχει κάτι θετικό. Ο άνθρωπος, πλασμένος «κατ᾽ εικόνα και καθ᾽ ομοίωσιν», έχει μια προοπτική να πάει κάπου, έχει μια πορεία προς τον Θεό.
Δεν μπορεί να υπάρχει άνθρωπος χωρίς την επιθυμία. Η επιθυμία χαρακτηρίζει τον άνθρωπο. Η δίψα του ανθρώπου για την τελειότητα έχει μια δυναμική που δομεί και φτιάχνει τις τέχνες, την ποίηση, την ζωγραφική, την ίδια την προσευχή.
Έκπληξη
Περνώντας στο δεύτερο σταθμό της κουβέντας, ο π. Λίβυος τόνισε καταρχήν ότι, στο βαθμό που κάποιος έχει γευτεί έστω και στο ελάχιστο την παρουσία του Αγίου Πνεύματος εντός της καρδιάς του και γενικότερα έχει γευτεί την παρουσία του Θεού, καταλαβαίνει ότι αυτό δεν γίνεται κατόπιν δικών του προσπαθειών.
Ο Θεός είναι μια βαθειά αίσθηση παρουσίας, η οποία το πρώτο πράγμα που φέρνει είναι η χαρά. Το δεύτερο είναι μια γλυκύτητα, μια γαλήνη, μια ειρήνη.
«Η παρουσία του Θεού έρχεται όταν συνήθως δεν το περιμένει ο άνθρωπος. Όταν έχει παύσει να το περιμένει, όταν ζει σε μία φυσιολογικότητα. Αυτό είναι μια έκπληξη, ένας θαυμασμός.
Αλλά αυτό σημαίνει ότι πρέπει να έχει μια ανοιχτού τύπου σχέση με τον Θεό και να είναι ανοιχτός στο να μπορέσει να αποκωδικοποιήσει τα σημάδια της παρουσίας του Θεού, σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής του.»
Η έκπληξη, συνέχισε, έχει μέσα κάτι το ανατρεπτικό, το νέο, το καινούργιο. Η έκπληξη σε καλεί να βγεις απ᾽ το δεδομένο.
Η αλλαγή είναι δύσκολη, γι᾽ αυτό και δεν μετανοούμε εύκολα. Δεν μετανοούμε γιατί δεν θέλουμε να αλλάξουμε.
Η πνευματική ζωή, είναι μια σχέση. Καλεί ο ζωντανός Θεός τον άνθρωπο σε μία σχέση. Χρειάζεται έτσι να κάνει ανατροπές, στον τρόπο που σκέφτεται, που κατανοεί τον εαυτό του, τους συνανθρώπους του, την ίδια την ζωή.
Αυτό είναι ανατρεπτικό και είναι γοητευτικό γιατί είναι ένα ταξίδι, δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη.
Η είσοδος του Θεού στην ιστορία
Τερματίζοντας στον τελευταίο σταθμό, ο π. Λίβυος σημείωσε πως η εορτή των Χριστουγέννων φανερώνει το «ήθος» του Θεού, την ποιότητα Του η οποία είναι η ταπείνωση. Είναι η δύναμη που κρύβεται στην αδυναμία, στην τρυφερότητα, στην αγάπη κι όχι στην ισχύ.
«Ο Θεός εισέρχεται στην ιστορία με έναν πολύ αθόρυβο τρόπο. Εισέρχεται ταπεινός και διαλέγει να πάει στο περιθώριο της ιστορίας. Και με μια απίστευτη κενότητα.
Ο Θεός έρχεται στον κόσμο χάνοντας τον θρόνο της βασιλείας Του. Δεν μένει στην μακαριότητα Του, αλλά χάνει κάτι για να μας συναντήσει.
Αυτό είναι το νόημα των Χριστουγέννων, ενός Θεού που εισέρχεται στην ιστορία του κόσμου ως αδύναμος. Ο Χριστός φανερώνει έναν άλλο τρόπο διακονίας και σωτηρίας του κόσμου.»
Και ολοκληρώνοντας την συζήτηση, ο π. Λίβυος υπογράμμισε για μία ακόμη φορά, ότι η πνευματική ζωή είναι κλίμακα, είναι βαθμίδες και δεν είναι απόλυτα σχήματα.
