Με την ερμηνεία του Ψαλμού της Μετανοίας (50ος ψαλμός) ασχολήθηκε στην δεύτερη για φέτος παρουσία του στο πρόγραμμα του Ιερού Ναού Ευαγγελιστρίας Πειραιώς «Ενορία εν δράσει…», ο Αρχιμανδρίτης Πολύκαρπος Μπόγρης, την Τετάρτη 18 Νοεμβρίου μετά την Ιερά Παράκληση που τελέστηκε προς την Υπεραγία Θεοτόκο.
Ο π.Πολύκαρπος αρχικά σημείωσε πως ο Προφήτης Δαυίδ μας πληροφορεί ότι συνθέτει τον ψαλμό αυτό όταν του αποκαλύπτεται το διπλό έγκλημα που έχει διαπράξει: η αμαρτία του με την Βηρσαβεέ και τον θάνατο που προκάλεσε στον άντρα της, τον Ουρία, όταν τον έστειλε σε πόλεμο που ήταν εκ των πραγμάτων καταδικασμένος για να πεθάνει.
«Στο πρόσωπο του Δαυίδ αποτυπώνεται και το πρόσωπο του καθενός από εμάς» τόνισε, προσθέτοντας παράλληλα πως «η μετανοημένη ψυχή του Δαυίδ, με πολύ ταπείνωση και μεταμέλεια, δεν κάνει τίποτε άλλο παρά να δακρύσει ικετευτικά στο Θεό. Δεν αντέχει».
Επεσήμανε πως τα στάδια που ακολουθεί ο Προφητάναξ στον ψαλμό αυτό είναι «συντριβή καρδιάς, ομολογία και διόρθωση του βίου». «Όλο αυτό που μέσα στον 50ο ψαλμό περιγράφεται, είναι μια ακτινογραφία. Είναι ο άνθρωπος ο οποίος συνειδητοποιεί, ομολογεί, λέει ότι είναι άρρωστος. Λέει λοιπόν ότι είναι αμαρτωλός και ταυτόχρονα ξέροντας και γνωρίζοντας την αγάπη και το έλεος του Θεού, ομολογεί ταυτόχρονα και πως ο Θεός έρχεται και τον επισκέπτεται», είπε χαρακτηριστικά.
Ανέφερε πως η χρήση του 50ου ψαλμού είναι εκτεταμένη σε πολλές ακολουθίες της Εκκλησίας μας και πως μέσα σε αυτόν μπορούμε να διακρίνουμε πολλά δογματικά στοιχεία της πίστεώς μας.
Υπογραμμίζοντας πως ο Δαυίδ ξεκινώντας τον 50ο ψαλμό ομολογεί το αμάρτημα του, τόνισε πως «αισθάνεται ότι έχει προσβάλει το Θεό, αλλά επίσης γνωρίζει πολύ καλά ότι και το έλεος του Θεού είναι πολύ μεγαλύτερο από την αμαρτία», συμπληρώνοντας παράλληλα πως η αμαρτία βρομίζει τον άνθρωπο «τον κάνει να είναι κάτι που δεν είναι… η αμαρτία έρχεται να καταλύσει με τη δική μας θέληση αυτή την ομορφιά του ανθρώπου».
Συνεχίζοντας την ερμηνεία του στον ψαλμό της μετανοίας του Προφητάνακτος, σημείωσε πως «ο Δαυίδ δεν δικαιολογείται. Δεν αποποιείται την ευθύνη του» και υπογράμμισε πως «η αμαρτία είναι ύβρις απέναντι στον Θεό. Είναι προσβολή του Θεού και προσβολή του Ευαγγελίου, του νομού του».
«Ο Δαυίδ στέκεται ικετευτικά, παρακλητικά μέσα στη χάρη του Θεού. Ξέρει ότι έχει αμαυρώσει την εικόνα που ο Θεός του έδωσε, αυτή την εικόνα την χαριτωμένη» τόνισε και συμπλήρωσε: «Το έλεος του Θεού χαρίζει έναν τέλειο εξαγιασμό, όχι επιφανειακό αλλά ως το κόκαλο. Δηλαδή κάθε φορά που ο μετανοημένος άνθρωπος έρχεται με συντριβή απέναντι στο Θεό και ομολογεί την αμαρτία του και ομολογεί τον τρόπο της ζωής του που θέλει πλέον να αλλάξει, να γίνει χαριτωμένος, έρχεται ο Θεός για να εξαφανίσει το οτιδήποτε, μέχρι το κόκκαλο, δεν αφήνει τίποτα».
Στη συνέχεια ο π.Πολύκαρπος Μπόγρης, αφού επεσήμανε πως «ο Θεός συγχωρεί με μια ασύλληπτη γενναιοδωρία. Είναι πιο γενναιόδωρος», ανέφερε πως δεν μπορούμε να αντέξουμε πνευματικά για πολύ όταν έχουμε την αμαρτία να ρέει μέσα στο αίμα μας σαν δηλητήριο. «Γι’ αυτό και η χαρά είναι μεγάλη κάθε φορά που τρέχουμε στην Εκκλησία . Ξαναγεννιόμαστε», όπως χαρακτηριστικά είπε.
Λέγοντας πως ο Δαυίδ με τον τρόπο της μετανοίας του ήθελε να γίνει πρότυπο μετάνοιας για όλους, υπογράμμισε πως «διδάσκει όχι μόνο με την δημιουργία του 50ου ψαλμού, αλλά διδάσκει πλέον και με την επιστροφή του στα πράγματα του Θεού», συμπληρώνοντας πως προσφέρει στο Θεό σαν θυσία ό,τι πιο πολύτιμο έχει: την καρδιά του «ως θυσία πνευματική και ως θυσία ενός ανθρώπου που είναι αποφασισμένος να ζήσει κατα Θεον».
«Ο Θεός δίνει τα πολλά, εμείς δίνουμε τα λίγα. Εμείς δίνουμε αυτό το ταπεινό μας φρόνημα… δίνουμε τα δάκρυα μας», είπε συνεχίζοντας τον σχολιασμό των στίχων του ψαλμού, σημειώνοντας πως ο Δαυίδ κάνει μια πορεία μέσα από τους στίχους του 50ου ψαλμού.
«Ο Δαυίδ ο οποίος είναι τραυματισμένος, ο Δαυίδ που η καρδιά του υποφέρει, ο Δαυίδ ο οποίος μηχανεύτηκε πράγματα για ανθρώπους, ο Δαυίδ ο οποίος στάθηκε απέναντι από τον Θεό ζώντας όχι κατά Θεόν, έρχεται τώρα με όλη την πορεία της ομολογίας του, της συντριβής της καρδιάς του και της αλλαγής της ζωής του να αποκατασταθεί, να γίνει και πάλι αυτός που ήταν πριν από την αμαρτία», είπε ολοκληρώνοντας την ομιλία του και προσέθεσε: «Η μετάνοια δεν είναι για μία χρονική περίοδο. Η μετάνοια είναι καθημερινή στάση ζωής. Κάθε μέρα ζούμε εν μετανοία, κάθε μέρα ζούμε με τη χάρη του Θεού, κάθε μέρα πορευόμαστε και αναζητούμε πολλές περισσότερες χαρές μες στην καρδιά μας».
