Για την τέχνη της Προσευχής μίλησε ο Αρχιμανδρίτης Εφραίμ Παναούσης την Τετάρτη 9 Δεκεμβρίου 2015 στην Ευαγγελίστρια Πειραιώς, στο πλαίσιο του προγράμματος «Ενορία εν δράσει…».
«Κάθε Θεία Λειτουργία είναι όλη η ζωή του Χριστού… Σε μία Θεία Λειτουργία ζούμε όλα τα γεγονότα της ζωής του Κυρίου μας», είπε ξεκινώντας την ομιλία του ο π.Εφραίμ, τονίζοντας ότι στην πνευματική ζωή χρειαζόμαστε πνευματικό οδηγό, χαρακτηρίζοντας την Προσευχή ως . «θεμέλιο λίθο της πνευματικής ζωής».
Επισημαίνοντας ότι ο ίδιος ο Χριστός μας δίδαξε με την «Κυριακή Προσευχή» το πως πρέπει να προσευχόμαστε, σημείωσε ότι ο ίδιος ο Χριστός, «μας έμαθε μέσα από αυτήν την μικρή, συνοπτική Προσευχή να ιεραρχούμε τα αιτήματα μας προς το Θεό..».
Ανέφερε πως «όταν λέμε για τέχνη της Προσευχής, δεν εννοούμε ασκήσεις ή μεθόδους όπως υπάρχουν στον ανατολικό χώρο». «Στην Ορθόδοξη παράδοσή μας», είπε με έμφαση ο π.Εφραίμ «οι ασκήσεις δεν έχουν απολυτοποίηση σε τέτοιο βαθμό ώστε να υπάρχουν κάποιες συγκεκριμένες συνταγές, προκειμένου να μας μάθουν να προσευχόμαστε».
Υπογραμμίζοντας πως ένας άνθρωπος μπορεί να προσευχηθεί σε κάθε στιγμή της ζωής του, τόνισεότι «η Προσευχή και η τέχνη της, είναι μάλλον η μαθητεία σε αυτό το μεγάλο γεγονός της Προσευχής. Σαν να είναι η Προσευχή μια πνευματική διδασκάλισσα, καθηγήτρια θα λέγαμε και ο Κύριος μας ένας καθηγητής που μας διδάσκει το πως πρέπει να Προσευχόμαστε και με ποιο τρόπο μπορούμε να καταλάβουμε, να κατανοήσουμε, να βιώσουμε την Προσευχή».
Αναφέροντας ως πρώτα στοιχεία της Προσευχής την πίστη και την αγάπη είπε: «Πρέπει η αγάπη να έρθει σαν θεμέλιος λίθος και πάνω εκεί η αγάπη να καθίσει και να σταθεί η Προσευχή. Δεν μπορεί ο άνθρωπος να πει ότι γνωρίζει τον Θεό, ότι θέλει να του μιλήσει, εάν πρωτίστως δεν έχει κάνει μερικά βήματα πίστης και μερικά βήματα Προσευχής ».
Και συνέχισε: «Οι Άγιοι, δείχνουν ότι η Προσευχή είναι μια ακόρεστη πείνα και δίψα του Θεού. Μια πείνα και μια δίψα που καταλαμβάνει τον άνθρωπο και όσο προσεγγίζει περισσότερο το Θεό, τόση η λαχτάρα, η πείνα και η δίψα για την Προσευχή. Θέλει όλο και περισσότερο να προσεύχεται».
Κάνοντας λόγο για την καρδιακή Προσευχή, τόνισε πως «ο άνθρωπος που πονά όχι μόνο για τον εαυτό του αλλά και για τα αγαπημένα του πρόσωπα, νιώθει ότι η Προσευχή περνάει από όλα τα ζωτικά του όργανα και εκφωνείται προς το Θεό», επισημαίνοντας ότι «τις πιο όμορφες και κατανυκτικές μας Προσευχές, τις έχουμε κάνει μέσα στους διαδρόμους των νοσοκομείων». «Και που βρίσκαμε αλήθεια το χρόνο;», διερωτήθηκε ο π.Εφραίμ.
«Αυτό που μας κράτησε στα δύσκολα και πονεμένα χρόνια και τις πονεμένες ημέρες, θυμηθείτε το και εξακριβώσετε το μόνοι σας, δεν είναι άλλος αλλά η δύναμη της Προσευχής. Αυτό μας κρατούσε όταν ήμασταν μόνοι, μόνο με το Θεό», είπε σε άλλο σημείο της ομιλίας του, σημειώνοντας με έμφασηπως «αν αξιοποιήσουμε τον πόνο, εκείνος κουβάλα πολλά καλά μαζί του».
Έκανε λόγο για τους περισπασμούς που βιώνουμε κατά την ώρα της Προσευχής, επιμένοντας πως χρειάζεται να βρούμε χρόνο ησυχίας από το καθημερινό μας τρέξιμο. «Τα ωφέλιμα πνευματικά θέλουν χρόνο για να γίνουν». «Η Προσευχή θέλει επιμονή και υπομονή», είπε χαρακτηριστικά ο π.Εφραίμ, συμπληρώνοντας πως πολλές φορές ανακαλύπτουμε ότι ενώ το σώμα μας είναι μέσα στην Εκκλησία, η ψυχή μας δεν είναι εκεί.
Επεσήμανε πως «ο νους μας, η λογική μας, η ψυχή μας είναι μικρά παιδιά και αν τα αφήσουμε ελεύθερα τρέχουν, εάν τα μαζέψουμε μαζεύονται. Αναλόγως πώς εκπαιδεύεις το νου στα πνευματικά».
Και συμπλήρωσε: «Η Προσευχή, μας παίρνει από τον ατομικό μας κόσμο, από τον ατομισμό μας και μας ανεβάζει σε μιαν άλλη πανανθρώπινη αγωνία, μια πανανθρώπινη πράξη αγάπης, μια Προσευχή για ολόκληρο τον κόσμο, για αυτούς τους ανθρώπους που δεν μπορούν, δεν ξέρουν, δεν θέλουν να προσευχηθούν. Τις Προσευχές αυτών, της χρεωνόμαστε εμείς. Εμείς πρέπει να προσευχηθούμε για αυτούς τους ανθρώπους».
«Ο Θεός από αγάπη άλλοτε μιλά και άλλοτε σωπαίνει» υπογράμμισε με έμφαση, προσθέτονταςπως πρέπει να έχουμε «πάντοτε στο νου μας και πάντοτε στην καρδιά μας ότι η Λατρεία της Εκκλησίας μας είναι κάτι το οποίο μας ξυπνά και μας αφυπνίζει, βάζοντας μας σε έναν άλλο πανανθρώπινο πόνο».
Προτρέποντας όλους να διαβάζουν τις Προσευχές των Αγίων της Εκκλησίας μας, σημείωσε ότι θα πρέπει να βάζουμε πρόγραμμα προσευχής ακόμη και σε ώρες που κάνουμε απλές εργασίες, γιατί με τον τρόπο αυτό βοηθιόμαστε πνευματικά.
Ανέφερε πως κάθε καλός λογισμός ή κάθε Πατερικό κείμενο που διαβάζουμε είναι και μια Προσευχή, τονίζοντας ότι «και η εργασία η Ευλογημένη που κάνουμε, Προσευχή είναι… Κάθε μικρή ή μεγαλύτερη πράξη μπορεί να γίνει Προσευχή, όταν αφήνει περιθώρια στον άνθρωπο να λειτουργεί με εντιμότητα και με καθαρότητα».
Ολοκληρώνοντας είπε πως «η Προσευχή όχι μόνο είναι η αρχή, αλλά και το τέλος – εάν αν μπορεί να υπάρξει τέλος – της πνευματικής ζωής. Συνδέεται με όλες τις αρετές της πνευματικής ζωής». «Η Προσευχή του λόγου είναι τα πρώτα στάδια της Προσευχής. Όταν ο άνθρωπος προχωρήσει στην πνευματική ζωή, τότε πραγματικά η σιωπή γίνεται προσευχή, ο άνθρωπος σωπαίνει και η καρδιά του προσεύχεται», κατέληξε.
